เมื่อฝนตกหนัก กิ่งมะนาวมักเสียหายได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งมีผลต่อทั้ง “โครงสร้างต้น” และ “สุขภาพโดยรวมของพืช” การเข้าใจสาเหตุและแนวทางจัดการจะช่วยลดการสูญเสียได้มากครับ

สาเหตุหลักที่กิ่งมะนาวเสียหายหลังฝนตกหนัก

1. แรงลม-แรงน้ำกระแทก

• ฝนแรงและลมจัดทำให้กิ่งหัก โดยเฉพาะกิ่งที่แตกใหม่หรือมีผลดก

• กิ่งที่ถูกฝนสาดต่อเนื่องจะมี “บาดแผล” และเป็นทางเข้าของเชื้อรา

2. น้ำขังบริเวณโคนต้น

• ทำให้ระบบรากอับออกซิเจน เกิดรากเน่า ดูดอาหารไม่ได้ทำให้กิ่งเหี่ยวและแห้งตายบางส่วน

• ใบเหลืองร่วงพร้อมกับกิ่งปลายแห้ง

3. เชื้อราเข้าทำลายหลังฝนตก

• โดยเฉพาะเชื้อ Phytophthora, Colletotrichum (แอนแทรคโนส), และเชื้อราแคงเกอร์ที่ลามเข้ากิ่ง

• เกิดอาการ “กิ่งช้ำ เปลือกแตก น้ำยางไหล”

4. การสะสมไนโตรเจนเกินก่อนฝน

• ต้นมะนาวจะอวบน้ำ เนื้อเยื่ออ่อน พอโดนฝนหนักกิ่งมักช้ำ แตก หรือหักง่าย

แนวทางจัดการและฟื้นฟู

1. ตัดแต่งกิ่งเสียทันที

• ใช้กรรไกรคม ตัดให้ห่างจากรอยช้ำ/เน่าอย่างน้อย 5–10 ซม.

• ทายาป้องกันเชื้อรา เช่น คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ หรือแมนโคเซบ

2. ระบายน้ำ-คลุมโคนให้โปร่ง

• ขุดร่องน้ำให้ไหลออกเร็วที่สุด

• ใช้ฟางหรือหญ้าแห้งคลุมเพื่อกันดินกระเด็นเข้าต้น

3. ฉีดพ่นฟื้นต้นหลังฝน

• ใช้ฟอสฟอรัส-โพแทสเซียมสูง (เช่น 0-52-34) ร่วมกับ อมิโนแอซิด/สาหร่ายทะเล เพื่อกระตุ้นยอดใหม่

• เว้นไนโตรเจนไว้ก่อน 7-10 วัน

4. เสริมธาตุแคลเซียม-โบรอน

• ช่วยให้เนื้อเยื่อแข็งแรง ลดการช้ำของกิ่งและใบอ่อนในรอบต่อไป

5. ติดค้างผลมากให้ทำค้ำยัน

• ป้องกันกิ่งฉีกในรอบฝนถัดไป

• ใช้ไม้ไผ่หรือเชือกผูกยึดกับโครงสร้างที่มั่นคง

เคล็ดลับป้องกันล่วงหน้า

• ก่อนเข้าฤดูฝน “แต่งทรงพุ่มให้โปร่ง” ลดการกระแทกของน้ำ

• ไม่ให้กิ่งยาวเกินไปหรือต้นแน่นทึบ

• ใส่ปุ๋ยที่มี “ซิลิกา” หรือ “แคลเซียม” ช่วงก่อนฝนตก 2-3 สัปดาห์ จะช่วยเสริมความแข็งแรงของผนังเซลล์

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร