เปรียบเทียบ มูลสัตว์ 3 ชนิดที่นิยมใช้ในสวนมะนาว ได้แก่ มูลวัว, มูลไก่, และมูลหมู เพื่อให้เห็นชัดเจนเรื่องธาตุอาหาร, ค่า C/N, และข้อดีข้อเสีย

เปรียบเทียบมูลสัตว์ 3 ชนิด

1. มูลวัว

มีค่า C/N โดยประมาณ 20–25:1 มีธาตุหลักครบ (N, P, K) แต่ไม่สูงมาก

ข้อดี

• เนื้อปุ๋ยกลาง ๆ, ค่อย ๆ ปลดปล่อย

• ปรับโครงสร้างดินดีมาก

• ลดการแน่นของดิน

ข้อควรระวัง

• N ไม่สูง ถ้าใช้เดี่ยว ๆ พืชอาจโตช้า

• ถ้าไม่หมัก อาจมีเมล็ดหญ้าปน

2. มูลไก่

มีค่า C/N โดยประมาณ 10–15:1 มีธาตุ N, P สูง (ไนโตรเจน + ฟอสฟอรัส)

ข้อดี

• เร่งใบและการแตกยอดดี

• เหมาะช่วงบำรุงต้น-ใบ

• มีแคลเซียมเสริมจากเปลือกไข่

ข้อควรระวัง

• ร้อนแรง ถ้าใช้สดอาจเผาราก

• ถ้าใส่มากเกินอาจทำให้ใบหนาทึบ ดอกออกยาก

3. มูลหมู

มีค่า C/N โดยประมาณ 18–22:1 มีธาตุ P และ K เด่นกว่ามูลวัว มี Mg และ S บ้าง

ข้อดี

• ช่วยบำรุงรากและการติดดอก-ผล

• ช่วยให้รสและกลิ่นผลดีขึ้น

ข้อควรระวัง

• อาจมีความชื้น/เชื้อโรคปนเปื้อน

• ถ้าไม่หมักดี อาจมีกลิ่นแรงและแมลงรบกวน

การเลือกใช้กับมะนาว

• มูลวัว เหมาะเป็นพื้นฐาน ใส่ปรับดินระยะยาว

• มูลไก่ ใช้เร่งแตกใบอ่อน หรือฟื้นต้นหลังเก็บเกี่ยว

• มูลหมู ใช้บำรุงช่วงสะสมอาหารก่อนออกดอก–ติดผล

8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร