กรดอินทรีย์
กรดอินทรีย์ (Organic Acids) คือกรดที่ได้จากธรรมชาติหรือกระบวนการหมักจุลินทรีย์ เช่น กรดซิตริก กรดแลคติก กรดอะซิติก ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการปรับสมดุลค่า pH, เพิ่มการดูดซึมธาตุอาหาร และช่วยควบคุมเชื้อจุลินทรีย์ไม่ดีในสวนมะนาว
ประเภทของกรดอินทรีย์ที่ใช้ในการเกษตร
| ชื่อกรด | แหล่งที่พบ | คุณสมบัติเด่น | ตัวอย่างการใช้งาน |
|---|---|---|---|
| กรดซิตริก (Citric acid) | มะนาว, ส้ม | ปรับ pH, ชะล้างคราบเกลือ | ปรับน้ำพ่นใบให้อยู่ที่ pH 5.5–6.5 |
| กรดแลคติก (Lactic acid) | น้ำหมัก EM, นมเปรี้ยว | ควบคุมแบคทีเรียเสีย, เสริมระบบราก | ในน้ำหมักชีวภาพ เช่น หน่อกล้วย, ข้าวหมาก |
| กรดอะซิติก (Acetic acid) | น้ำส้มสายชู, น้ำส้มควันไม้ | ยับยั้งเชื้อรา-แบคทีเรียบางชนิด | ผสมน้ำพ่นป้องกันรา, ไล่แมลง |
| กรดฟูลวิก (Fulvic acid) | ดิน, ปุ๋ยหมัก | ช่วยดูดซึมธาตุอาหารระดับเซลล์ | ใส่ในน้ำรดต้น, พ่นทางใบร่วมกับธาตุรอง |
| กรดฮิวมิก (Humic acid) | ดินดำ, ถ่านชีวภาพ | ปรับโครงสร้างดิน, เพิ่มการดูดธาตุ | คลุกปุ๋ยคอก, ใช้ปรับดินรอบโคนมะนาว |
ประโยชน์ของกรดอินทรีย์ในสวนมะนาว
| ด้าน | ประโยชน์ |
|---|---|
| ปรับค่า pH | ทำให้น้ำพ่นใบอยู่ในช่วงเหมาะสม (5.5–6.2) |
| เพิ่มการดูดซึมปุ๋ย | กรดช่วยแยกธาตุให้ดูดซึมผ่านผิวใบ/รากได้ดีขึ้น |
| ควบคุมเชื้อรา/แบคทีเรีย | โดยเฉพาะกรดแลคติก / อะซิติก ยับยั้งเชื้อเสีย |
| ช่วยเจริญเติบโต | บางกรดกระตุ้นเอนไซม์พืช เช่น ซิตริก สังเคราะห์พลังงานเร็วขึ้น |
| ป้องกันการตกตะกอน | โดยเฉพาะเมื่อผสมปุ๋ยพ่นใบ เช่น Ca, Fe, Zn |
ตัวอย่างการใช้งานกรดอินทรีย์ในสวนมะนาว
1. ปรับ pH น้ำพ่นใบ
• น้ำเปล่า 20 ลิตร + กรดซิตริก (ผง) 1–2 กรัม คนให้ละลาย วัด pH ให้อยู่ที่ 5.5–6.2
2. เสริมจุลินทรีย์ในน้ำหมัก
• เติมน้ำหมักหน่อกล้วย 1 ลิตร + EM 100 ซีซี + กากน้ำตาล ปล่อยให้หมัก 2–5 วัน กรดแลคติกจะเพิ่มขึ้น
3. ควบคุมเชื้อราในดิน
• ผสมน้ำส้มควันไม้ 10–20 ซีซี + น้ำ 20 ลิตร ราดโคน หรือพ่นช่วงความชื้นสูง
4. เร่งดูดธาตุอาหารทางใบ
• ธาตุรอง (Fe/Zn/Mn) + กรดฟูลวิก/กรดซิตริก ดูดซึมดีกว่าการพ่นเดี่ยว
ข้อควรระวังในการใช้กรดอินทรีย์
| ประเด็น | คำแนะนำ |
|---|---|
| อย่าพ่นตอนแดดจัด | กรดอ่อน + แดด = เสี่ยงใบไหม้ |
| ห้ามผสมกับสารด่าง (เช่น แคลเซียมสูงๆ) โดยตรง | อาจตกตะกอนหรือลดประสิทธิภาพ |
| วัดค่า pH ทุกครั้งก่อนพ่น | โดยเฉพาะหากผสมหลายชนิดร่วมกัน |
สรุป
| กรดอินทรีย์ | จุดเด่น | แนะนำใช้ |
|---|---|---|
| ซิตริก | ปรับ pH, เพิ่มการดูดซึม | พ่นทางใบร่วมปุ๋ย |
| แลคติก | ฟื้นราก, ควบคุมเชื้อ | ราดโคนด้วยน้ำหมักชีวภาพ |
| อะซิติก | ไล่แมลง, ยับยั้งเชื้อรา | ผสมน้ำพ่น / ราดโคน |
| ฟูลวิก/ฮิวมิก | เสริมดิน, ช่วยดูดธาตุ | พ่น+คลุกดิน/คลุกปุ๋ย |
9 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร