บทความนี้จะโยงตรงกับ การจัดการปุ๋ยอินทรีย์–ดิน ในสวนมะนาวโดยตรง และผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับมะนาว เนื่องจากค่า C/N และ C/S

ผลของ C/N ต่อมะนาว

1. ถ้าใช้วัสดุอินทรีย์ C/N สูง (ฟาง, ขี้เลื่อย, ซังข้าวโพด ~ 50–80:1)

• จุลินทรีย์ต้องแย่งไนโตรเจนจากดินไปย่อยสลาย

• มะนาวจะขาด N ชั่วคราว ใบซีดเล็ก, โตช้า, ไม่แตกยอดดี

2. ถ้าอินทรีย์วัตถุ C/N ต่ำ (ปุ๋ยคอก, ปุ๋ยหมักคุณภาพดี ~ 15–20:1)

• จุลินทรีย์ปล่อย N ออกมาเร็ว ใบมะนาวเขียวเข้ม, แตกยอดดี, สร้างคลอโรฟิลล์มากขึ้น

3. ช่วงเร่ง การแตกยอดใหม่ ควรให้อินทรีย์วัตถุ C/N ต่ำผสมกับปุ๋ยเคมีเล็กน้อย จะช่วยให้ใบอ่อนออกพร้อมและไม่ซีด

ผลของ C/S ต่อมะนาว

1. กำมะถัน (S) มีบทบาทสำคัญกับ

• การสร้าง กรดอะมิโนจำเป็น (เมไทโอนีน, ซีสเทอีน)

• การสร้าง น้ำมันหอมระเหยและกลิ่นของมะนาว

• การต้านทานโรค (เอนไซม์ + สารป้องกันธรรมชาติของพืช)

2. ถ้าอินทรีย์วัตถุ C/S สูงเกินไป (>400:1) จุลินทรีย์ต้องใช้ S มาย่อย พืชขาดกำมะถัน

• ใบอ่อนมะนาวเหลืองซีด (คล้ายขาด N แต่เกิดที่ใบอ่อนก่อน)

• กลิ่นผลมะนาวไม่หอมชัด น้ำมันหอมระเหยน้อย

3. ถ้า C/S เหมาะสม (~200:1 หรือต่ำกว่า) มะนาวจะได้ S เพียงพอ กลิ่นหอมชัด, ใบเขียวสด, ทนโรคดี

สรุปสำหรับมะนาว

• C/N ต่ำเกินไป = ย่อยเร็ว N ปลดปล่อยไว ใบแตกดี แต่ถ้าเยอะเกินใบจะหนาทึบ ออกดอกยาก

• C/N สูงเกินไป = จุลินทรีย์แย่ง N ใบซีด เล็ก ไม่โต

• C/S เหมาะสม = ใบเขียวหอมดี น้ำมันหอมระเหยในผิวมะนาวสูง คุณภาพผลดี

• C/S สูงเกินไป = ขาด S ใบอ่อนเหลือง, กลิ่นมะนาวจาง, ต้านโรคแย่

9 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร