“ปุ๋ยเคมีไม่น่ากลัวถ้าใช้เป็น” หมายความว่า ปุ๋ยเคมีไม่ใช่สิ่งเลวร้ายโดยตัวมันเอง แต่ความเสี่ยงหรือผลกระทบจะเกิดขึ้นเมื่อ ใช้ไม่ถูกวิธี เช่น ใส่มากเกินไป, ใส่ผิดช่วง, หรือไม่สนใจสภาพดิน–น้ำ

หลักการใช้ปุ๋ยเคมีให้ “เป็น” มีดังนี้

1. รู้จักดินก่อน

• ตรวจวิเคราะห์ดินทุก 1–2 ปี จะได้รู้ว่าในดินมีธาตุอาหารอะไรขาด–เกิน

• ค่า pH เหมาะสม (6.0–6.8 สำหรับมะนาว) จะช่วยให้ปุ๋ยที่ใส่ลงไปถูกใช้ได้จริง

2. ใส่ตามความต้องการของพืช

• ช่วงเร่งใบต้องการไนโตรเจนมาก

• ช่วงเร่งดอก–ผล ต้องการฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมมากขึ้น

• ไม่จำเป็นต้องใส่สูตรเดิมซ้ำตลอด

3. ใช้ร่วมกับอินทรีย์วัตถุ

• ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยพืชสด ช่วยปรับโครงสร้างดิน เก็บน้ำและอาหารให้พืชใช้ได้ยาวนาน

• ลดการสูญเสียธาตุอาหารจากปุ๋ยเคมี

4. ใส่พอดี ไม่มากเกินไป

• มากไป ดินเป็นกรด ดินแน่นเค็ม รากเสีย

• น้อยไป พืชไม่สมบูรณ์ ผลผลิตต่ำ

5. คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม

• ไม่ใส่ปุ๋ยช่วงฝนตกหนัก ปุ๋ยจะถูกชะล้าง

• ควรแบ่งใส่หลายครั้งแทนการหว่านทีเดียว

สรุปคือ ปุ๋ยเคมีเป็นเหมือน “ยารักษาพืช” ถ้าใช้ถูกโรค ถูกขนาด ก็ช่วยได้มาก แต่ถ้าใช้ผิดวิธีก็กลายเป็นโทษ

82 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร