“รากมะนาวมีน้ำตาลสีดำ” เป็นสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่า ระบบรากกำลังมีปัญหารุนแรง โดยเฉพาะในสวนที่ปลูกในวงบ่อหรือดินชื้นจัด

ลักษณะที่สังเกตได้

• รากฝอยหาย เหลือแต่รากใหญ่

• รากมีสี น้ำตาลเข้มหรือดำคล้ำ (ไม่ขาวครีมเหมือนรากปกติ)

• ดึงแล้วรากหลุดง่าย มีกลิ่นอับหรือเปรี้ยว

• ดินในบ่อชื้นตลอดเวลา หรือเพิ่งผ่านฝนตกหนัก

ความหมายของ “รากมีน้ำตาลสีดำ”

ผลกระทบต่อการสังเคราะห์แสง

เมื่อรากมะนาวเสียหาย การดูดน้ำและธาตุอาหารหยุดลง ใบเหลืองซีด กระบวนการสังเคราะห์แสง (Photosynthesis) ลดลงทันที ใบชะงัก ดอกไม่ติด ผลร่วงง่าย ต้นมะนาวเข้าสู่ภาวะ “พักตัวจำเป็น” (Forced dormancy)

แนวทางฟื้นฟูรากมะนาวที่มีสีน้ำตาล-ดำ

หยุดน้ำทันที : ปล่อยให้ดินแห้งพอหมาด (ไม่ให้ดินแตกร้าว) เปิดบ่อระบายน้ำถ้ามีทางออก

ปรับสภาพดิน : โรย ปูนโดโลไมต์ หรือ ปูนขาว บาง ๆ รอบบ่อ (100–200 กรัม/ต้น) คลุก ฮิวมิค + รำข้าว + เชื้อราไตรโคเดอร์มา เพื่อยับยั้งเชื้อรา

กระตุ้นรากใหม่ : หลังจากดินแห้ง 5-7 วัน รดด้วย น้ำหมักฮิวมิค + จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง (PSB) พ่นทางใบด้วย แคลเซียม–แมกนีเซียม + อะมิโน (อัตราเจือจาง) หลีกเลี่ยงปุ๋ยเคมีช่วงฟื้นต้น 2–3 สัปดาห์

ปรับปรุงโครงสร้างบ่อ (ระยะยาว) : ยกบ่อให้สูงขึ้นหรือเพิ่มชั้นกรวดรองก้น เติมอินทรีย์วัตถุคุณภาพดี (ปุ๋ยหมักสุก / มูลวัวแห้งเก่า) อย่าให้น้ำขังเกิน 24 ชั่วโมงหลังฝนตก

เคล็ดลับป้องกัน

ตรวจ “รากตัวอย่าง” ทุก 3 เดือน ใช้ ไตรโคเดอร์มา + PSB สลับกันเดือนละ 1 ครั้ง ควบคุมความชื้นดินให้อยู่ระดับหมาด (ไม่เปียกแฉะ) อย่าใช้ปุ๋ยเคมีเกินอัตรา โดยเฉพาะสูตรตัวกลาง-ท้ายสูง (เช่น 15-15-30)

สรุป

“รากดำ เพราะดินขาดอากาศ” ถ้าไม่แก้ที่สาเหตุเรื่องน้ำและเชื้อรา ต่อให้ให้ปุ๋ยดีแค่ไหน ต้นก็ไม่ฟื้นครับ

3.4k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร