ธาตุเหล็ก (Fe) เป็นหนึ่งในธาตุอาหารรองที่ พืชดูดได้ยากมากในดินด่าง แม้ดินนั้นจะมีธาตุเหล็กอยู่มากก็ตาม ปัญหานี้ในมะนาวเกิดบ่อยเพราะมะนาวไม่ทนดิน pH สูง

1. ทำไมดินด่างทำให้ขาดธาตุเหล็ก

• ธาตุเหล็กที่พืชดูดได้อยู่ในรูป Fe²⁺ หรือ Fe³⁺ ที่ละลายได้

• เมื่อค่า pH > 7.5

• เหล็กจะเปลี่ยนเป็นสารประกอบไม่ละลายน้ำ เช่น Fe(OH)₃ หรือ Fe₂O₃

• รูปนี้พืชไม่สามารถดูดซึมได้

• อินทรียวัตถุต่ำ + ดินมีแคลเซียมคาร์บอเนตสูง ทำให้การละลายของ Fe ต่ำลงไปอีก

• ดินด่างยังส่งผลให้จุลินทรีย์ที่ช่วยละลายเหล็กลดลง

2. อาการขาดเหล็กในมะนาว

• เริ่มที่ ใบอ่อนก่อน เพราะเหล็กเคลื่อนย้ายไม่ได้ในพืช

• ใบอ่อนเหลืองซีดเกือบขาว แต่เส้นใบยังเขียว (interveinal chlorosis)

• ถ้าขาดรุนแรง ใบอ่อนจะขาวและแห้งตาย

3. วิธีแก้ไข

ระยะสั้น

• พ่นเหล็กทางใบ เช่น Fe-EDDHA, Fe-DTPA, หรือ FeSO₄ ผสมสารจับใบ

• พ่นช่วงเช้า–เย็นติดต่อกันทุก 7–10 วัน จนใบอ่อนกลับมาเขียว

ระยะยาว

• ปรับ pH ดิน ให้อยู่ 6.0–6.5 ด้วยการใส่กำมะถันผง (S) หรือซัลเฟอร์ที่จุลินทรีย์ย่อยได้

• เพิ่มอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ช่วยจับ Fe ไว้ในรูปที่ละลายได้

• ใช้น้ำชลประทานที่ pH ไม่สูงเกินไป

• ปลูกพืชคลุมดินบางชนิดที่ปล่อยสารอินทรีย์ช่วยละลาย Fe เช่น ปอเทือง

4. เคล็ดลับสำหรับสวนมะนาว

• ถ้าดินด่างมาก (pH > 8) ใช้ Fe-EDDHA จะคงตัวในดินดีกว่า Fe-DTPA หรือ FeSO₄

• ใบมะนาวอ่อนสีซีดแต่เส้นใบเขียว เป็นสัญญาณแรก ๆ ให้แก้ทันที เพราะถ้าปล่อยนาน ใบจะไม่กลับมาสมบูรณ์

15 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร