เมื่อมะนาวขาดโพแทสเซียม (K) จะกระทบทั้งการเจริญเติบโต คุณภาพผล และความทนทานต่อโรค เพราะโพแทสเซียมเป็นธาตุหลักที่พืชต้องการในปริมาณมาก และเคลื่อนย้ายได้สูงภายในพืช

1. บทบาทของโพแทสเซียมในมะนาว

• ควบคุมการเปิด–ปิดปากใบ ช่วยรักษาสมดุลน้ำและลดการคายน้ำ

• เร่งการเคลื่อนย้ายน้ำตาลและแป้ง จากใบไปสู่ผล ทำให้ผลมีน้ำหนักและรสชาติดี

• เสริมความแข็งแรงของผนังเซลล์ ต้านทานโรคและแมลง

• ช่วยกระตุ้นเอนไซม์ กว่า 60 ชนิดในกระบวนการสังเคราะห์แสงและเมตาบอลิซึม

• เพิ่มคุณภาพผล ผลโต น้ำมาก เปลือกบาง กลิ่นหอม

2. อาการขาดโพแทสเซียมในมะนาว

เพราะ K เป็น ธาตุเคลื่อนย้ายได้ อาการจะเริ่มที่ ใบแก่ก่อน

• ขอบใบเหลืองหรือน้ำตาลไหม้ (marginal scorch)

• ใบเหลืองจากขอบเข้าใน แต่เส้นใบยังเขียวระยะหนึ่ง

• ใบแก่แห้งกรอบ หลุดร่วงก่อนเวลา

• ผลเล็ก น้ำหนักเบา เปลือกหนา และรสเปรี้ยวน้อยลง

• กิ่งอ่อนแอ ติดโรคน้ำยางไหลหรือเชื้อราง่าย

3. สาเหตุที่ทำให้ขาดโพแทสเซียม

• ดินทรายหรือดินร่วนทราย K ละลายแล้วถูกชะล้างง่าย

• ให้ปุ๋ยโพแทสเซียมน้อยเกินไปในช่วงออกดอก–ติดผล

• ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไป ทำให้รากดูด K ได้น้อย

• ดินมีแมกนีเซียมหรือแคลเซียมสูงเกิน แข่งขันกับ K ในการดูดซึม

4. วิธีแก้ไขและป้องกัน

• ใส่ปุ๋ยโพแทสเซียม เช่น 0-0-60 (โพแทสเซียมคลอไรด์) หรือ 0-0-50 (โพแทสเซียมซัลเฟต) ให้ตรงช่วงมะนาวขยายผล

• พ่นโพแทสเซียมทางใบ เช่น โพแทสเซียมไนเตรต (KNO₃) 1–2% ช่วงเริ่มติดผลเพื่อเร่งน้ำหนักและความหวาน

• ใช้ปุ๋ยสูตร 13-13-21 หรือ 8-24-24 ในช่วงออกดอกและติดผล

• รักษา pH ดินที่ 6–6.5 เพื่อให้รากดูด K ได้ดี

16 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร