การปรับท่าทางของต้นมะนาว (หรือที่ชาวสวนมักเรียกว่า “การฝึกทรงพุ่ม” หรือ “การจัดทรงต้น**”) มีความสำคัญมาก

การปรับท่าทางของต้นมะนาวส่งผลคือ

• การรับแสง ส่งเสริมการสังเคราะห์แสงและการติดดอก

• การระบายอากาศ ลดโรคแมลง

• การดูแลรักษา พ่นยา-ปุ๋ยได้ทั่วถึง

• ความแข็งแรงของโครงสร้าง รองรับน้ำหนักผลได้ดี

หลักการปรับท่าทางต้นมะนาว

1. เลือกกิ่งโครงสร้างหลัก (กิ่งแม่)

• ควรมี 3–4 กิ่งกระจายรอบต้น

• กิ่งควรมีองศา 45–60 องศา จากลำต้น (ไม่ตั้งชันเกินไป)

• กิ่งแข็งแรง ไม่บอบบางหรือชิดกันเกินไป

วิธีช่วยให้กิ่งกางออก:

• ผูกเชือกดึงกิ่งไปผูกกับหลักไม้ หรือถุงดินถ่วงไว้ให้กางออก

• ใช้ไม้หนีบหรือกิ๊บล๊อกองศากิ่งในช่วงที่ยังอ่อน

2. เด็ดตายอดต้นกลาง (สำหรับต้นยังไม่แตกทรง)

• หลังปลูก 1–2 เดือน เมื่อมียอดสูงประมาณ 50 ซม. ให้ “เด็ดยอดกลาง” ทิ้ง

• เพื่อกระตุ้นให้แตกกิ่งข้าง (กิ่งโครงสร้าง) รอบลำต้น

• เลือกเก็บไว้เฉพาะกิ่งที่อยู่ในทิศทางสมดุลรอบต้น

3. ตัดแต่งกิ่งแซม กิ่งเก้งก้าง

• กิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม / กิ่งทับซ้อนกัน / กิ่งแห้ง / กิ่งเป็นโรค ควรถูกตัดออก

• ตัดช่วงเช้าในวันแดดจัด ลดโอกาสติดเชื้อรา

4. ปรับระดับความสูงของทรงพุ่ม

• ควรรักษาระดับความสูงไม่เกิน 1.2–1.5 เมตร เพื่อให้ง่ายต่อการดูแลและเก็บผล

• เมื่อมะนาวสูงเกินไป ให้ “ตัดยอด” เพื่อคุมทรงและกระตุ้นกิ่งข้าง

5. กรณีต้นโตแล้ว ทรงไม่สมดุล

• ใช้วิธี “ตัดฟื้นฟูบางส่วน” เช่นตัดกิ่งที่พุ่งไปทางเดียวออก ลดความหนาแน่นด้านใดด้านหนึ่ง

• แล้วใช้ปุ๋ยฟื้นฟู + ปรับท่ากิ่งที่เหลือให้สมดุล

เครื่องมือแนะนำ

• กรรไกรตัดกิ่ง, เลื่อยตัดกิ่ง, เชือกไนล่อน, ไม้ดัดกิ่ง

• ยาทาแผลต้นไม้ (พวกน้ำยางกล้วย, น้ำปูนแดง, พาราฟิน)

30 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร