ใบมะนาวเป็นหนึ่งใน "เครื่องมือวัดสุขภาพต้น" ที่ดีที่สุด เพราะสามารถ สื่อสารสภาพของต้นมะนาว ได้อย่างชัดเจน ผ่านสี รูปร่าง ลักษณะพื้นผิว และอาการผิดปกติต่าง ๆ โดยสามารถแปลความหมายจากใบมะนาวได้

ใบเขียวเข้มเป็นมัน

• สุขภาพโดยรวมดี

• ได้รับแสงแดดเพียงพอ

• ธาตุอาหารสมดุล

• ระบบรากทำงานดี

• การสังเคราะห์แสงมีประสิทธิภาพ

ใบซีด เหลือง แห้ง ขอบใบไหม้

• ขาดธาตุอาหารหลัก/รอง เช่น ไนโตรเจน แมกนีเซียม เหล็ก

• ดินเป็นกรดจัดหรือด่างจัด (pH ผิด)

• รากถูกทำลาย หรือการดูดซึมผิดปกติ

ใบม้วน ขอบใบงุ้มลง หรือใบหงิก

• เพลี้ยไฟ / หนอนชอนใบ / ไรแดง

• ขาดแคลเซียม โบรอน หรือมีการฉีดพ่นฮอร์โมนผิดช่วง

• อากาศร้อนจัดหรือชื้นจัด

ใบหล่นมากผิดปกติ

• ความเครียดจากดินแฉะ น้ำขัง รากขาดอากาศ

• ฝนตกหนักติดต่อกัน ทำให้ต้นชะงัก

• การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิรุนแรง

• ขาดธาตุอาหารสะสม โดยเฉพาะโพแทสเซียม

ใบมีจุดหรือปื้นสีเหลือง สีน้ำตาล หรือดำ

• สัญญาณของเชื้อรา/แบคทีเรีย เช่น โรคแคงเกอร์ ใบจุด ใบติด

• อาจเกิดจากละอองยาฆ่าแมลงแรงเกินไป

• น้ำหมักเข้มข้นเกิน หรือค่าความเป็นกรด-ด่างไม่เหมาะสม

ใบแก่ตก ใบอ่อนไม่เกิด

• ระบบรากไม่สร้างรากใหม่

• ขาดไนโตรเจนหรือฮอร์โมนกระตุ้นยอด

• สภาพแวดล้อมไม่เอื้อต่อการเจริญ (หนาวจัดหรือแล้งนาน)

สรุป

ใบมะนาวเปรียบเสมือน “ภาษาต้นไม้” ที่ใช้สื่อสารกับเรา ถ้าเราสังเกตบ่อย ๆ เราจะรู้ได้ทันทีว่า

• ต้นกำลังสุขภาพดีหรือมีปัญหา

• ปุ๋ยพอหรือไม่

• โรคแมลงเริ่มเข้าหรือยัง

• การให้น้ำและแสงเพียงพอหรือเปล่า

8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร