การปรับธาตุอาหาร

การปรับธาตุอาหารในต้นมะนาว คือหัวใจสำคัญของการ ฟื้นต้น เร่งใบ ติดดอก เลี้ยงผล อย่างสมดุล เพราะหากธาตุไม่ครบหรือมากไป น้อยไป แม้ใส่ปุ๋ยแล้วต้นก็อาจ ไม่ตอบสนอง หรือกลับแสดงอาการผิดปกติ เช่น ใบเหลือง ใบร่วง ดอกไม่ติด ผลร่วง

หลักการปรับธาตุอาหาร = ปรับ "สมดุล" ไม่ใช่แค่ "เพิ่ม"

ธาตุหลัก หน้าที่ สังเกตเมื่อขาด
ไนโตรเจน (N) สร้างใบ–ยอด ใบซีดทั้งต้น โตช้า
ฟอสฟอรัส (P) สร้างราก–ดอก รากไม่เดิน แตกยอดช้า
โพแทสเซียม (K) ขนส่งน้ำตาล–เลี้ยงผล ดอกร่วง ผลร่วง ใบขอบไหม้
ธาตุรอง/เสริม หน้าที่ อาการเมื่อขาด
แคลเซียม (Ca) ผนังเซลล์ แข็งแรง ใบหงิก ยอดกรอบเน่า
แมกนีเซียม (Mg) สร้างคลอโรฟิลล์ ใบเขียวซีดเส้นกลางเขียว
โบรอน (B) ติดดอก–ผสมเกสร ดอกร่วง ยอดชะงัก
เหล็ก (Fe) สังเคราะห์แสง ใบอ่อนซีด–เขียวเฉพาะเส้นกลาง
สังกะสี (Zn) ฮอร์โมน–ควบคุมยอด ใบเล็กสั้น ใบกระจุก

วิธีปรับธาตุอาหารอย่างถูกต้อง

1. ประเมินอาการจากใบ–ต้น

• ใบเหลืองซีด ขาด N หรือ Mg หรือ Fe

• ดอกร่วง ผลร่วง ขาด K หรือ B

• ใบหงิก ม้วน ขาด Ca หรือโดนเพลี้ยไฟ

• ใบซีดเส้นกลางเขียว ขาด Mg

2. เลือกวิธีการปรับตามความเร่งด่วน

วิธี เหมาะเมื่อ ตัวอย่าง
พ่นทางใบ ต้องการเห็นผลเร็ว Mg, B, Zn, Fe (ดูดซึมไว)
รดทางดิน ปรับในระยะยาว–ฟื้นดิน NPK + แคลเซียม + น้ำหมักธาตุรอง
ปรับอินทรียวัตถุ ฟื้นจุลินทรีย์ รักษาธาตุให้คงที่ ปุ๋ยหมัก, มูลไส้เดือน, น้ำหมัก

ตัวอย่างแนวทางปรับธาตุแบบปลอดภัย

สูตรพ่นใบ (แก้ใบซีด–เร่งสังเคราะห์แสง)

- แมกนีเซียมซัลเฟต (MgSO₄) 20 กรัม

- ธาตุเสริมรวม (Fe Zn Mn B) 10–20 กรัม

- น้ำ 20 ลิตร

- พ่นช่วงเย็น ทุก 7–10 วัน

ปุ๋ยรองพื้น–เร่งใบ+ราก (ใช้กับวงบ่อหรือปลูกดิน)

- ปุ๋ยหมักคุณภาพ 2–3 กก./ต้น

- กระดูกป่น + เปลือกไข่ป่น (Ca+P) 1 กำมือ

- มูลไส้เดือน หรือ มูลสัตว์แห้ง 1–2 กก.

- คลุกดินรอบโคน รดน้ำตาม

น้ำหมักธาตุรอง

ทำจาก: ใบกระถิน ใบชะอม เปลือกไข่ กากน้ำตาล หมัก 15 วัน ใช้พ่นใบหรือรดโคน ช่วยเติม Ca, Mg, B และธาตุเสริมอื่น

คำแนะนำเพิ่มเติม:

• ห้ามเติมธาตุแบบสุ่ม เพราะบางธาตุ “แย่งกันดูดซึม” เช่น Mg มาก → Ca ลดลง K มาก → Mg, Ca ดูดได้น้อยลง

• ธาตุรอง/เสริม ไม่ควรพ่นร่วมกับสารเคมี (เช่น ยาฆ่าแมลงหรือคอปเปอร์)

สรุป:

ปรับธาตุ = ดูจากอาการ + เติมให้พอดี พ่นทางใบให้ไว รดทางดินให้ลึก อินทรียวัตถุช่วยฟื้นฟูยาว ธาตุรอง–เสริม สำคัญมากในระยะเร่งใบ–ดอก–ผล

19 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร