วิธีบ่มน้ำสมควันไม้ให้ปลอดภัย

การบ่มน้ำส้มควันไม้ (wood vinegar) ให้ปลอดภัยก่อนนำไปใช้ในสวน (โดยเฉพาะกับพืชอ่อน เช่น มะนาว ใบอ่อน ดอกอ่อน) เป็น ขั้นตอนสำคัญ เพื่อป้องกัน ใบไหม้ รากชะงัก หรือการตายของจุลินทรีย์ดีในดิน

น้ำส้มควันไม้ดิบ ที่ได้ใหม่จากเตาเผาถ่าน มักมีสารระเหยรุนแรง เช่น กรดอินทรีย์เข้มข้น, แอลกอฮอล์, ทาร์ (น้ำมันดิน), ฟีนอล ฯลฯ ซึ่ง หากใช้โดยไม่บ่ม จะเป็นอันตรายต่อพืช

วิธีบ่มน้ำส้มควันไม้ให้ปลอดภัย

อุปกรณ์:

• น้ำส้มควันไม้ดิบ (ที่กลั่นใหม่)

• ขวดพลาสติก / แก้ว / ถัง (ห้ามใช้โลหะ)

• ผ้าขาวบาง หรือกระดาษกรองกาแฟ

• ที่กรอง (เช่น ตะแกรงกรองเบอร์เล็ก)

ขั้นตอนที่ 1: แยกชั้น – ตกตะกอน

1. เทน้ำส้มควันไม้ดิบใส่ภาชนะ (เช่น ขวดหรือแกลลอนโปร่งแสง)

2. วางทิ้งไว้ในที่ร่ม อากาศถ่ายเท (ไม่โดนแดด) 30–60 วัน – น้ำจะแยกชั้นเป็น 3 ชั้น:

ชั้นบน ชั้นกลาง ชั้นล่าง
น้ำมันดิน (ทาร์, น้ำมันดำข้น) น้ำส้มควันไม้บริสุทธิ์ (ใช้งานได้) ตะกอน/เศษไม้จม

3. ใช้สายดูด (หรือช้อน) ตักเฉพาะ “ชั้นกลาง” มาใช้ – อย่าให้โดนชั้นบนหรือล่างเด็ดขาด

ขั้นตอนที่ 2: กรองละเอียด – พักให้หายแรง

1. กรองด้วย ผ้าขาวบาง 2 ชั้น หรือ กระดาษกรองกาแฟ

2. เทใส่ขวดอีกครั้ง พักทิ้งไว้อีก 7–14 วัน

– จะช่วยระเหยสารแรง เช่น แอลกอฮอล์ออกบางส่วน

– สีจะใสขึ้น กลิ่นจะไม่ฉุนแรง

คุณสมบัติของน้ำส้มควันไม้ "ที่บ่มดีแล้ว"

ลักษณะ บ่งชี้ว่าใช้ได้
สี น้ำตาลใส–น้ำตาลอมแดง (ไม่ข้น ไม่ดำ)
กลิ่น กลิ่นไหม้เบา ๆ ไม่ฉุนแสบจมูก
ไม่มีน้ำมันลอยหน้า ถ้ามีชั้นมัน → ยังไม่พร้อมใช้
ไม่มีกลิ่นแอลกอฮอล์แรง แสดงว่าสารระเหยออกแล้ว

การเก็บรักษาน้ำส้มควันไม้ที่บ่มแล้ว

• เก็บใน ขวดทึบแสง ฝาปิดแน่น ไม่ให้ระเหย

• วางในที่ร่ม อากาศถ่ายเท ไม่ร้อน

• เก็บได้นาน 6 เดือน–1 ปี

ถ้าไม่บ่มจะเกิดอะไร?

การใช้แบบไม่บ่ม ผลกระทบ
พ่นใบโดยตรง ใบไหม้ ใบหงิก เหลือง-ร่วง
ราดโคน รากชะงัก จุลินทรีย์ดีในดินตาย
ฉีดพ่นดอกอ่อน เกสรฝ่อ ดอกร่วง ไม่ติดผล

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร