สภาพอากาศแบบ “กลางวันแดดจัด กลางคืนหนาวเย็น” (หรือที่เรียกว่า “กลางวันร้อนกลางคืนเย็น”) มีผลต่อมะนาวหลายด้าน ทั้งทาง สรีรวิทยา การเจริญเติบโต และการออกดอก-ติดผล ดังนี้

1. ผลดีต่อมะนาว

1.1 การสะสมอาหาร (C/N ratio) ดีขึ้น

• กลางวันมีแสงมาก ทำการสังเคราะห์แสงได้ดี มีคาร์โบไฮเดรตสะสมเพิ่ม

• กลางคืนเย็น การหายใจลดลง มีคาร์บอนสะสมในใบและกิ่งมากขึ้น ช่วยกระตุ้น “การเปลี่ยนตาใบเป็นตาดอก” ได้ดี

1.2 สีใบเข้ม-กิ่งแข็งแรง

• แสงจัดช่วยให้คลอโรฟิลล์ทำงานเต็มที่

• อุณหภูมิต่ำในกลางคืนลดความเครียดจากการคายน้ำ ใบไม่เหลืองง่าย กิ่งไม่ยืดเลื้อย

1.3 ส่งเสริมการออกดอกพร้อมกัน (synchronization)

• เมื่ออุณหภูมิกลางคืนต่ำลง (ต่ำกว่า 20°C) ติดต่อกันหลายคืน

• ต้นจะรับสัญญาณหยุดเจริญทางใบ แล้วเข้าสู่ระยะพักตัว พร้อมออกดอกเมื่อได้รับความชื้นหรือปุ๋ยกระตุ้น

2. ผลเสียที่อาจเกิดขึ้น

2.1 ความต่างอุณหภูมิสูงเกิน (ร้อน-เย็นเกิน)

• รากอาจชะงักดูดน้ำ

• ใบอ่อน “ไหม้ขอบ” จากการคายน้ำเร็วตอนกลางวัน

• ดอกบานตอนเย็นแต่เกสรไม่สมบูรณ์ ติดผลน้อย

2.2 ความชื้นค้างในตอนเช้า

• หากกลางคืนอากาศเย็นและชื้น เกิดน้ำค้างบนใบ

• เสี่ยงต่อโรคแคงเกอร์ ใบจุด น้ำค้างขังบริเวณขั้วดอก

2.3 ดอกหลุดร่วงหลังอุณหภูมิลดฮวบ

• ช่วงเปลี่ยนฤดู (ร้อนจัดวันหนึ่ง เย็นจัดอีกวัน) ฮอร์โมนภายในต้นไม่สมดุล ดอกหรือผลอ่อนร่วงได้

แนวทางจัดการสวนมะนาวในช่วงนี้

62 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร