พืชพยุงดิน
พืชพยุงดิน (บางท้องถิ่นเรียกว่า พืชคลุมดิน หรือ พืชปรับปรุงดิน) คือพืชที่มีบทบาทช่วย ยึดโครงสร้างดิน รักษาหน้าดิน เพิ่มอินทรียวัตถุ และลดการอัดแน่นของดิน ซึ่งมีความสำคัญมากในสวนมะนาวหรือพื้นที่ปลูกไม้ผลที่ต้องการให้ดินมีชีวิตและรากเดินดี
ประโยชน์ของพืชพยุงดิน
1. ช่วยพยุงโครงสร้างดิน ป้องกันดินแน่น ดินยุบ หรือดินทรุด
2. รักษาหน้าดินไม่ให้ถูกชะล้าง โดยเฉพาะหน้าฝน
3. ระบบรากช่วยให้อากาศถ่ายเท และเพิ่มช่องว่างในดิน
4. เมื่อไถกลบ จะเพิ่มอินทรียวัตถุและธาตุอาหาร
5. ลดวัชพืช โดยแย่งพื้นที่และแสงแดด
6. รักษาความชื้นในดิน ได้ดีในฤดูแล้ง
ตัวอย่างพืชพยุงดินยอดนิยม
พืช | จุดเด่น | วิธีใช้ |
---|---|---|
ปอเทือง | รากลึก พยุงดินดี เพิ่มไนโตรเจน | ปลูกแซมแถว ไถกลบตอนออกดอก |
ถั่วพร้า | รากหนา ลำต้นโตไว ตายง่าย | ปลูกริมแปลงหรือร่องสวน |
ถั่วเขียว/ถั่วลิสงเถา | คลุมดินดี ป้องกันวัชพืช | ปลูกแซมใต้โคนต้นไม้ |
ถั่วพุ่ม/ถั่วพู | คลุมหน้าดิน ใบใหญ่ รากช่วยตรึง N | ใช้รอบแปลง |
หญ้าแฝก | รากยาวลึกถึง 1–2 เมตร | ปลูกเป็นแนวสกัดการพังทลาย |
ปีกไก่แดง/พุดตานญี่ปุ่น | ปลูกใต้ไม้ผล ร่มเงาได้ดี | ไม่ชิงธาตุอาหารมาก |
มันปู/สาบเสือเตี้ย | รากแน่น ทนแล้ง คลุมแน่น | เหมาะพื้นที่ลำบาก |
วิธีใช้พืชพยุงดินในสวนมะนาว
• ปลูกห่างจากโคนต้นมะนาวประมาณ 50–100 ซม. เพื่อไม่แย่งน้ำ
• เลือกชนิดที่ไม่เบียดรากมะนาวหรือชิงธาตุอาหาร
• ไถกลบหรือตัดหมักคืนดิน เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุเมื่อโตเต็มที่
• หลีกเลี่ยงพืชที่มีระบบรากแข็งรุนแรงในวงบ่อมะนาว (เช่นหญ้าเนเปียร์)
7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร