การทำมะนาวนอกฤดู คือการบังคับให้มะนาวออกดอกและติดผลในช่วงที่ไม่ใช่ฤดูกาลตามธรรมชาติ (ช่วงมีนาคม–พฤษภาคม) เพื่อให้เกษตรกรสามารถขายได้ราคาสูงในช่วงขาดตลาด เช่น ช่วงปีใหม่ สงกรานต์ หรือฤดูฝน

1. การทำมะนาวนอกฤดูแบบธรรมชาติ

เป็นการใช้ “กลไกของธรรมชาติ” โดยไม่พึ่งสารเคมีหรืออุปกรณ์ควบคุม เช่นโรงเรือน

หลักการ

อาศัยการ ควบคุมน้ำและตัดแต่งกิ่ง ร่วมกับการ เร่งสะสมอาหาร ให้ต้นมะนาวมีความพร้อมก่อน “สร้างภาวะแล้งจำลอง” แล้วจึงกระตุ้นให้ออกดอก

ขั้นตอนหลัก

1. เตรียมต้นให้สมบูรณ์ (ก่อนบังคับ 1–2 เดือน)

• ใส่ปุ๋ยสูตร 25-7-7 หรือ 15-15-15 เพื่อเร่งใบสะสมอาหาร

• พ่นแคลเซียม–โบรอน ช่วยสร้างเนื้อเยื่อคุณภาพ

• หยุดแต่งกิ่งเด็ดดอกเด็ดผล ให้ต้นพักฟื้น

2. งดน้ำ 10–15 วัน

• ให้ต้นมะนาวเกิดภาวะแล้งจำลอง (ดินแห้ง ใบห้อย)

• ต้นจะรู้สึกว่า "ต้องขยายพันธุ์" จึงเริ่มออกดอก

3. ให้น้ำฉ่ำและเร่งดอกทันที

• รดน้ำมาก และใส่ปุ๋ย 8-24-24, 12-24-12 หรือฉีดฮอร์โมนเร่งดอก (จิบเบอเรลลิน GA3)

4. ติดดอก–ติดผล

• ใส่ปุ๋ย 13-13-21 หรือฉีดธาตุรองป้องกันผลร่วง

• รักษาน้ำให้สม่ำเสมอ

ข้อดี: ประหยัด ไม่ต้องใช้สารเคมีหรือโรงเรือน

ข้อจำกัด: ควบคุมสภาพอากาศยากในฤดูฝน

เคล็ดลับความสำเร็จ

• ต้นต้องสมบูรณ์ก่อนบังคับทุกครั้ง

• หมั่นสังเกต ใบอ่อน และ ยอดแตกใหม่ ว่าแข็งแรงหรือไม่

• การสะสมอาหารในต้นช่วงก่อนบังคับดอก คือหัวใจหลัก

• หากใช้โรงเรือน แนะนำให้ควบคุมศัตรูพืชด้วยชีวภัณฑ์ร่วม

79 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร