ฮอร์โมนธรรมชาติที่พืชใช้ในการสร้างราก
ฮอร์โมนธรรมชาติที่พืชใช้ในการสร้างรากคือกลุ่ม "ออกซิน" (Auxin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนพืชที่มีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นการเจริญเติบโตของราก ทั้งรากหลัก รากฝอย และรากข้าง โดยเฉพาะในระยะปักชำหรือฟื้นฟูราก
ฮอร์โมนธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับการสร้างราก
1. ออกซิน (Auxin) → ตัวหลักในการเร่งราก
| ชื่อเต็ม | แหล่งที่พบในพืช | หน้าที่ |
|---|---|---|
| IAA (Indole-3-acetic acid) | ยอดอ่อน, ปลายราก | กระตุ้นเซลล์ให้แบ่งตัว และเปลี่ยนเป็นเซลล์ราก |
| IBA (Indole-3-butyric acid) | พบได้น้อยในพืช (ส่วนมากใช้เป็นสารเติมจากภายนอก) | เสถียรกว่า IAA นิยมใช้ในน้ำยาเร่งราก |
| NAA (Naphthaleneacetic acid) | สังเคราะห์ (ไม่ใช่จากธรรมชาติ) | ใช้เป็นน้ำยาเร่งรากในระดับอุตสาหกรรม |
| IAA คือฮอร์โมนออกซินหลักที่พืชผลิตได้เองตามธรรมชาติ | ||
ฮอร์โมนธรรมชาติอื่นที่ "เสริม" การสร้างราก
| ฮอร์โมน | หน้าที่ | แหล่งในพืช |
|---|---|---|
| ไซโตไคนิน (Cytokinin) | ควบคุมสมดุลกับออกซิน ถ้าออกซิน > ไซโตไคนิน → รากเกิด | ปลายยอด ใบอ่อน |
| จิบเบอเรลลิน (Gibberellin) | ช่วยยืดเซลล์ราก แต่ไม่กระตุ้นให้เกิดรากใหม่โดยตรง | ใบอ่อน, เมล็ด |
| กรดแอบไซซิก (ABA) | ยับยั้งการเจริญเมื่อพืชเครียด → รากไม่เจริญ | ใบ, เมล็ด |
แหล่งธรรมชาติที่ใช้ "กระตุ้นฮอร์โมนราก" ในเกษตรอินทรีย์
| วัตถุดิบ | ฮอร์โมนที่มี/กระตุ้น | ใช้ในสูตร |
|---|---|---|
| น้ำมะพร้าวอ่อน | กระตุ้นไซโตไคนิน + กรดอะมิโน | เร่งยอดและราก |
| กล้วยสุก | กระตุ้น IAA ทางอ้อม | น้ำหมักกล้วยเร่งราก |
| ไข่ไก่ + นม | โปรตีน + วิตามินบี → กระตุ้นเซลล์ราก | ฮอร์โมนไข่ |
| สะเดา / ตะไคร้ / ข่า | สมุนไพรเสริมจุลินทรีย์ → กระตุ้นรากทางอ้อม | น้ำหมักชีวภาพ |
สรุป: ฮอร์โมนธรรมชาติที่พืชใช้สร้างราก
• IAA (Indole-3-acetic acid) คือฮอร์โมนหลักจากธรรมชาติ
• รากเกิดมากเมื่อมี IAA สูงกว่า Cytokinin ในจุดใดจุดหนึ่ง
• เกษตรอินทรีย์ใช้วัตถุดิบธรรมชาติเพื่อส่งเสริมการสร้างฮอร์โมนรากอย่างปลอดภัย
375 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร