การป้องกันจุลินทรีย์ในดิน คือการรักษาสภาพแวดล้อมในดินให้เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ เช่น แบคทีเรีย ไตรโคเดอร์มา ราบิวเวอเรีย ฯลฯ ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการย่อยสลายอินทรียวัตถุ ปล่อยธาตุอาหาร และควบคุมโรคพืชในดิน

แนวทางป้องกันและรักษาจุลินทรีย์ในดิน

1. งดใช้สารเคมีรุนแรง

• หลีกเลี่ยงปุ๋ยเคมีที่มีไนโตรเจนสูงเกิน หรือยาฆ่าเชื้อที่มีฤทธิ์แรง

• สารฆ่าเชื้อราและยาฆ่าหญ้าแบบดูดซึมสามารถทำลายจุลินทรีย์ดีได้

2. ใช้สารชีวภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง

• เช่น ไตรโคเดอร์มา บาซิลลัส บีที บิวเวอเรีย

• ควรใส่ลงดินอย่างสม่ำเสมอทุก 30–45 วัน เพื่อคงสมดุลของจุลินทรีย์ดี

3. คลุมดินเพื่อรักษาความชื้น

• ใช้ใบไม้แห้ง แกลบ ฟาง คลุมโคนต้น

• ป้องกันดินแห้งหรือร้อนเกินไป ซึ่งทำให้จุลินทรีย์ตาย

4. ไม่พรวนลึกบ่อยเกินไป

• การพรวนลึกหรือใช้เครื่องจักรหนัก อาจรบกวนโครงสร้างของจุลินทรีย์ในดิน

• พรวนเฉพาะผิวหน้าเบา ๆ เพื่อให้อากาศเข้าเพียงพอ

5. เติมอาหารให้จุลินทรีย์

• โรยปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก น้ำหมักชีวภาพ หรือกากน้ำตาล

• เป็นแหล่งคาร์บอนและพลังงานให้จุลินทรีย์ขยายตัว

6. ให้น้ำแบบพอเหมาะ

• จุลินทรีย์ต้องการความชื้นในระดับพอดี (ไม่แฉะ ไม่แห้งเกิน)

• ระบบน้ำหยดเหมาะสำหรับการควบคุมนี้

ผลลัพธ์จากดินที่มีจุลินทรีย์ดี

• รากแข็งแรง → มะนาวไม่โทรม

• ดินร่วนซุย → รากเดินดี ไม่อับอากาศ

• โรคจากดิน (รากเน่า โคนเน่า) ลดลง

• ลดต้นทุนการใช้ยา–ปุ๋ยเคมี

26 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร