จุลธาตุ

จุลธาตุ คือธาตุอาหารพืชที่พืชต้องการในปริมาณน้อยมาก (ppm) แต่ “จำเป็นอย่างยิ่ง” ต่อการทำงานของเอนไซม์ กระบวนการสังเคราะห์แสง การเจริญเติบโต และความสมบูรณ์ของพืช รวมถึง การออกดอก-ติดผลของมะนาว

จุลธาตุที่จำเป็นต่อมะนาว (และพืชทั่วไป)

ธาตุ ชื่อเต็ม หน้าที่หลัก อาการเมื่อขาด
Fe เหล็ก ช่วยสร้างคลอโรฟิลล์ (ใบเขียว) ใบเหลือง เส้นใบเขียว (เหลืองซีดแบบแปลก ๆ)
Zn สังกะสี สร้างฮอร์โมนพืช กระตุ้นยอดอ่อน ใบเล็กผิดปกติ ยอดไม่เดิน
Mn แมงกานีส ช่วยการสังเคราะห์แสง ใบเหลืองระหว่างเส้นใบ (คล้ายขาดเหล็ก)
B โบรอน การผสมเกสร การติดผล การสร้างผนังเซลล์ ดอกไม่ติด ผลร่วง เนื้อผลกลวง
Cu ทองแดง เสริมภูมิคุ้มกันพืช ใบเหี่ยว ยอดตาย
Mo โมลิบดินัม ช่วยสร้างโปรตีน-ไนเตรตรีดักเตส ใบเหลือง เหี่ยว โตช้า
Cl คลอรีน การควบคุมน้ำในเซลล์ พบได้น้อยมากในไทย ไม่ค่อยขาด

อาการ “ขาดจุลธาตุ” ในมะนาว (ที่พบได้บ่อย)

• ใบอ่อนเหลือง แต่เส้นใบยังเขียว → ขาด เหล็ก (Fe)

• ใบเล็กลง ไม่แตกยอดใหม่ → ขาด สังกะสี (Zn)

• ดอกเล็ก ไม่ติดผล หรือผลหลุดง่าย → ขาด โบรอน (B)

• ใบอ่อนชะงัก ใบบิดงอ → ขาด แมงกานีส (Mn)

• ปัญหานี้พบมากใน “มะนาวในกระถาง” เพราะปริมาณดินน้อย และปุ๋ยที่ใส่มีธาตุหลักแต่ไม่มีจุลธาตุ

วิธีเสริมจุลธาตุให้ต้นมะนาว

1. พ่นทางใบด้วยปุ๋ยธาตุรอง-จุลธาตุ

เช่น ปุ๋ยน้ำที่มี Fe, Zn, Mn, B, Mo (ใช้ทุก 10–15 วัน)

• ฉีดพ่นช่วงเย็นเพื่อให้พืชดูดซึมดี

2. ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่หลากหลาย

• เช่น ปุ๋ยหมักจากเปลือกไข่ กระดูกป่น รำข้าว สาหร่าย

• ใส่หมุนเวียน เพื่อเสริมจุลธาตุจากธรรมชาติ

3. น้ำหมักชีวภาพที่อุดมจุลธาตุ

• น้ำสกัดจากสาหร่ายทะเล

• น้ำหมัก EM + เปลือกไข่ + ปลาป่น + รำข้าว

• พ่นทางใบ/รดโคนทุก 7–14 วัน

4. ใช้แร่ภูเขาไฟบด (ปุ๋ยหินแร่)

• โรยบาง ๆ บนหน้าดิน เพื่อเพิ่มจุลธาตุระยะยาว

39 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร