การทำ สวนผสม/พืชร่วม (Integrated Farming / Intercropping) เป็นแนวทางเกษตรที่มีประโยชน์มาก โดยเฉพาะเมื่อปลูกมะนาว เพราะช่วยใช้พื้นที่ให้คุ้มค่า เพิ่มรายได้ และลดความเสี่ยงทางเศรษฐกิจจากการพึ่งพาพืชชนิดเดียว

แนวคิดของ "สวนผสม/พืชร่วม"

คือการปลูกพืชหลายชนิดในพื้นที่เดียวกัน เพื่อให้แต่ละชนิดช่วยเสริมกัน เช่น ช่วยบังแดด รักษาความชื้น ไล่แมลง หรือสร้างรายได้เสริมระหว่างรอมะนาวเก็บผล

ข้อดีของสวนผสม/พืชร่วม

• ใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

• มีรายได้หลายช่องทาง ตลอดปี

• ลดศัตรูพืช โดยใช้พืชสมุนไพรหรือกลิ่นในการไล่แมลง

• รักษาสมดุลดิน บางพืชเพิ่มอินทรียวัตถุหรือตรึงไนโตรเจน

• ลดผลกระทบจากภัยแล้งหรือราคาตก

ตัวอย่างการปลูกร่วมกับมะนาว

พืชระยะสั้น (ปลูกแซมระหว่างแถว / ในวงบ่อใหม่)

พืชคลุมดิน/ปรับปรุงดิน

ปศุสัตว์ร่วม (เกษตรผสมผสาน)

• เลี้ยงไก่ใต้ต้นมะนาว → ลดหญ้า, เพิ่มมูลเป็นปุ๋ย

• เลี้ยงเป็ดไล่ทุ่ง → ควบคุมหอย–แมลงในระบบน้ำ

เคล็ดลับวางแผนสวนผสม

1. จัดแปลงให้มีทางเดินและช่องแสง

2. อย่าให้พืชร่วมแย่งน้ำ–ธาตุอาหาร กับมะนาวช่วงติดดอก

3. เลือกพืชที่ดูแลคล้ายกัน (ให้น้ำคล้ายกัน, ใช้ปุ๋ยแบบเดียวกันได้)

4. เลือกพืชที่มีตลาดรองรับ เพื่อขายได้ง่าย ไม่เหลือทิ้ง

ตัวอย่างแบบสวนผสม “มะนาว + พืชร่วม”

36 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร