พืชสดหรือปุ๋ยพืชสด (Green Manure) คือพืชที่ปลูกขึ้นมาเพื่อไถกลบลงในดินโดยตรง โดยยังไม่เก็บเกี่ยวผลผลิต เพื่อปรับปรุงโครงสร้างดิน เพิ่มอินทรียวัตถุ และเพิ่มธาตุอาหารที่จำเป็นต่อพืช เช่น ถั่วพร้า โสนอัฟริกัน ปอเทือง ถั่วเขียว ฯลฯ

ธาตุอาหารหลักที่พืชสดให้

1. ไนโตรเจน (N)

• พบมากในพืชตระกูลถั่ว (เช่น โสน ถั่วพร้า)

• ช่วยเพิ่มความเขียวและการเจริญเติบโตของพืช

• พืชตระกูลถั่วสามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศผ่านจุลินทรีย์ไรโซเบียม (Rhizobium) ที่อยู่ในปมราก

2. ฟอสฟอรัส (P)

• ช่วยเรื่องการเจริญของรากและการออกดอกติดผล

• พืชสดที่ถูกย่อยสลายจะปลดปล่อยฟอสฟอรัสสู่ดินในรูปที่พืชอื่นสามารถดูดใช้ได้

3. โพแทสเซียม (K)

• ส่งเสริมความแข็งแรงโดยรวมของพืช

• เพิ่มความต้านทานโรคและช่วยเรื่องคุณภาพของผลผลิต

ธาตุอาหารรองและจุลธาตุจากพืชสด

เมื่อพืชสดถูกย่อยสลาย จะปล่อยธาตุอาหารรองและจุลธาตุออกมาด้วย เช่น

• แคลเซียม (Ca): ปรับโครงสร้างดิน

• แมกนีเซียม (Mg): ช่วยสร้างคลอโรฟิลล์

• เหล็ก (Fe), สังกะสี (Zn), ทองแดง (Cu) ฯลฯ: เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาทางชีวเคมีในพืช

คุณสมบัติทางปุ๋ยของพืชสด

• ให้ปริมาณอินทรียวัตถุสูง

• เพิ่มความสามารถในการอุ้มน้ำของดิน

• ส่งเสริมจุลินทรีย์ในดิน

• ช่วยลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมี

โดยรวมแล้ว ปุ๋ยพืชสดเป็นวิธีการปรับปรุงดินที่ยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เหมาะสำหรับใช้ในภาคเกษตรกรรมที่ต้องการลดการใช้สารเคมีและปรับปรุงความอุดมสมบูรณ์ของดิน

21 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร