มะนาวพันธุ์ กวก. พิจิตร 2
กรมวิชาการเกษตร ได้พัฒนาสายพันธุ์ มะนาวพันธุ์ชื่อ กวก. พิจิตร 2 เป็นมะนาวที่ถูกพัฒนาสายพันธุ์ที่ต่อยอดจากมะนาวพิจิตร 1 ที่โดงดังเมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว ซึ่งเด่นเรื่องทนโรค ติดผลง่าย แต่จะมีเปลือกที่หนา เมล็ดที่มีจำนวนมาก แต่สำหรับพันธุ์ กวก.พิจิตร2 นี้ จะความคงเดิมคือทนต่อโรค แต่มีเมล็ดน้อย เปลือกบาง การเจริญเติบโตดี ผลผลิตสูง เหมาะสำหรับบริโภคและปลูกเป็นการค้า ตอบโจทย์เกษตรกร ที่เคยชื่นชอบมะนาวพันธุ์พิจิตร1 ในอดีต
ที่มาของการพัฒนาสายพันธุ์
• มะนาวพันธุ์ พิจิตร 1 เคยได้รับความนิยมสูงเมื่อสิบกว่าปีก่อน เพราะ ทนโรคแคงเกอร์ ติดผลดก
• ข้อเสียของพิจิตร 1 คือ เปลือกหนา เมล็ดมาก (เฉลี่ย 29.4 เมล็ด/ผล)
• เพื่อแก้ไขข้อจำกัดนี้ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร จึงปรับปรุงพันธุ์ใหม่ โดย การฉายรังสีแกมมา เพื่อเหนี่ยวนำการกลายพันธุ์
ผลงานพัฒนาพันธุ์จากกรมวิชาการเกษตร
ผู้ปรับปรุงพันธุ์ นางสาวมนัสชญา สายพนัส ตำแหน่งนักวิชาการเกษตรชำนาญการพิเศษ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร
ขั้นตอนการปรับปรุงพันธุ์
1. ใช้พันธุ์พิจิตร 1 ที่เพาะเลี้ยงไว้ นำไปฉายรังสีแกมมา 5 ระดับ
2. คัดเลือกกิ่งรุ่นต่าง ๆ (M1V0 M1V1 M1V2 M1V3) ให้เจริญเติบโตตามธรรมชาติ
3. ได้กิ่งที่ให้ผลผลิตรวม 249 กิ่ง คัดเหลือ 121 กิ่ง คัดซ้ำจนเหลือ 24 สายต้นที่มีคุณภาพ
4. เกณฑ์คัดเลือก: เมล็ดน้อยกว่า 15 เมล็ด/ผล, เปลือกบาง, ผลผลิตสูง
5. ทดสอบเปรียบเทียบพันธุ์ที่ศูนย์วิจัยฯ และแปลงเกษตรกร (ปี 2557–2564)
6. พบสายต้น PCT1-07-01-4 ที่โดดเด่นที่สุด เสนอรับรองเป็นพันธุ์ กวก.พิจิตร 2
7. รับรองพันธุ์เมื่อ 8 สิงหาคม 2566
ลักษณะเด่นของมะนาว กวก.พิจิตร 2
• เจริญเติบโตเร็ว เริ่มให้ผลผลิตเมื่ออายุ 8–12 เดือน
• เมล็ดน้อยมาก เฉลี่ยเพียง 1.97 เมล็ด/ผล บางผลไม่มีเมล็ดเลย
• เปลือกบาง เฉลี่ย 1.78 มม. (บางกว่าพิจิตร 1 ที่ 2.36 มม.)
• ผลผลิตดก อายุ 3 ปีขึ้นไป ให้เฉลี่ย 1,050 กก./ไร่
• เหมาะสำหรับ บริโภคและปลูกเชิงการค้า
ข้อควรระวัง
ปัจจุบันมีการ แอบอ้างชื่อพันธุ์ กวก.พิจิตร 2 โดยเอกชนบางราย เพื่อจำหน่ายต้นพันธุ์ในเชิงพาณิชย์ เนื่องจากหน่วยงานราชการขาดการประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง ผู้สนใจควรเลือกซื้อต้นพันธุ์จาก แหล่งที่น่าเชื่อถือ เพื่อให้ได้พันธุ์แท้จริง
ตารางเปรียบเทียบลักษณะพันธุ์มะนาว
| รายการเปรียบเทียบ | มะนาวพิจิตร 1 | มะนาวกวก.พิจิตร 2 |
|---|---|---|
| ความทนโรคแคงเกอร์ | ทนทาน | ทนทาน (เช่นเดียวกับพิจิตร 1) |
| จำนวนเมล็ดต่อผล | เฉลี่ย 24.7 – 29.4 เมล็ด | เฉลี่ย 1.97 เมล็ด (จนถึงไร้เมล็ด) |
| ความหนาเปลือก | เฉลี่ย 2.36 มม. | เฉลี่ย 1.78 มม. (บางกว่า) |
| อายุเริ่มให้ผลผลิต | ~12–18 เดือน | 8–12 เดือน (ให้ผลเร็วกว่า) |
| ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ (อายุ 3 ปีขึ้นไป) | ไม่ระบุชัด | 1,050 กก./ไร่ |
| ลักษณะผล | เปลือกหนา เมล็ดมาก | เปลือกบาง เมล็ดน้อย/ไร้เมล็ด |
| เหมาะสม | ผลผลิตดี ทนโรค แต่ไม่เหมาะบริโภคสด เพราะเมล็ดมาก |
เหมาะทั้ง บริโภคสดและเชิงการค้า |
| จุดเด่น | แก้ปัญหาโรคแคงเกอร์ได้ดี | ครบเครื่อง: ทนโรค, ผลดก, เปลือกบาง, เมล็ด น้อย, ตลาดต้องการ |
| ปีที่พัฒนา/รับรอง | ประมาณปี 2549–2550 | รับรองพันธุ์ 8 ส.ค. 2566 |
สรุป
มะนาวพันธุ์ กวก.พิจิตร 2 ถือเป็นก้าวต่อยอดจากพิจิตร 1 ที่แก้จุดด้อยเรื่องเมล็ดมากและเปลือกหนาได้สำเร็จ ทำให้ได้พันธุ์ที่ ทนโรค ผลผลิตสูง ผลโต เปลือกบาง และเมล็ดน้อย เหมาะกับความต้องการตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ
14k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร