การตรวจสอบคุณภาพของดอกมะนาว

การตรวจสอบคุณภาพของดอกมะนาว เป็นขั้นตอนสำคัญมากก่อนเข้าสู่ช่วงติดผล เพราะ “ดอกที่สมบูรณ์” คือจุดเริ่มต้นของผลผลิตที่ดีในอนาคต หากดอกมีปัญหาแม้เพียงเล็กน้อย ก็อาจทำให้ ติดผลน้อย ร่วงง่าย หรือได้ผลเล็กผิดรูป

1. ลักษณะของดอกมะนาวที่สมบูรณ์

รายการตรวจสอบ ลักษณะที่ดี หมายเหตุ
ขนาดดอก ดอกใหญ่สมส่วน เส้นผ่านศูนย์กลาง 1–1.5 ซม. แสดงว่าต้นสะสมอาหารเพียงพอ
กลีบดอก สีขาวหรือขาวอมม่วง เรียบ ไม่ช้ำ ไม่หงิก สีม่วงจางคือสัญญาณของความแข็งแรง
เกสรตัวผู้ สีเหลืองสด เกสรแน่น ไม่แห้ง เกสรแห้ง-ขาดโบรอนหรืออากาศร้อนจัด
เกสรตัวเมีย (ยอดเกสรกลาง) สีเขียวอ่อน-เหลืองอ่อน ไม่เหี่ยว หากสีน้ำตาลคือดอกแก่เกินไป
กลิ่นดอก หอมชัด (โดยเฉพาะช่วงเช้า) ดอกไม่มีกลิ่น-การสร้างน้ำตาลต่ำ
ก้านดอก อวบ สีเขียวสด ไม่บิดงอ ก้านอ่อนแอ -ผลร่วงหลังผสมง่าย

2. สัญญาณ “ดอกไม่สมบูรณ์”

รายการตรวจสอบ สาเหตุที่พบบ่อย แนวทางแก้
กลีบเล็ก ผอม ต้นขาดอาหารสะสม N–P–K ให้ปุ๋ยสะสมอาหารก่อนออกดอก 1 เดือน
เกสรตัวผู้ฝ่อ ขาดโบรอน/อุณหภูมิสูงจัด พ่นโบรอน 0.2%+แคลเซียมทางใบ
ดอกบิดเบี้ยว กลีบหงิก แมลงทำลายขณะเป็นดอกตูม พ่นป้องกันเพลี้ยไฟช่วงเริ่มแทงช่อ
ดอกบานแล้วร่วง ลมแรง-ขาดน้ำ รักษาความชื้นให้สม่ำเสมอ
ไม่มีเกสรตัวเมีย ความเครียดทางสรีรวิทยา ลดการใช้ปุ๋ยเคมีสูง-เร่งด้วยน้ำหมักจุลินทรีย์

3. ระยะการตรวจดอกที่ควรทำ

ระยะ สิ่งที่ควรตรวจ เป้าหมาย
ระยะตาดอกเริ่มโป่ง (ก่อนบาน 5-7 วัน) สีของตาดอก ความสมบูรณ์ของก้าน คัดทิ้งดอกผิดรูป
ระยะดอกบาน ความสมบูรณ์ของเกสร/สี/กลิ่น ประเมินอัตราการผสมเกสร
หลังดอกบาน 3-5 วัน สังเกตยอดเกสรกลาง (ติด/ไม่ติดเกสร) ประเมินเปอร์เซ็นต์ติดผลเริ่มต้น

4. ปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อคุณภาพดอก

แสงแดด: ต้องมีแสงเต็มวัน ดอกที่เกิดในร่มมักเล็กและไม่ติดผล

อุณหภูมิ: 25–30°C: ช่วยให้ผสมเกสรได้ดีที่สุด ความชื้นในอากาศ: 60-70% เป็นช่วงเหมาะสม ดอกไม่แห้งเร็ว

น้ำและอาหาร: ต้นต้องมีน้ำเพียงพอ 7-10 วันก่อนออกดอก

แมลงผสมเกสร: ผึ้งและแมลงวันดอกไม้มีบทบาทมาก

5. เทคนิคตรวจดอกแบบเกษตรกรมืออาชีพ

เลือกช่อดอกตัวอย่าง 10 ช่อจากหลายต้น นับจำนวนดอกสมบูรณ์ ดอกผิดปกติ อัตราดอกสมบูรณ์ควร ไม่น้อยกว่า 80% หากต่ำกว่า ตรวจสาเหตุจากธาตุอาหารและสภาพแวดล้อมทันที

สรุปแนวคิด

“ดอกดี คือผลดี” ถ้าดอกสมบูรณ์ตั้งแต่ต้น ผลผลิตก็จะสม่ำเสมอ ทั้งขนาด น้ำหนัก และเปลือกสวย

3.4k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร