การจัดการมะนาวให้ออกดอก (เทคนิคสำคัญสำหรับ การผลิตนอกฤดู) จะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับสรีระ ของต้นมะนาวอย่างลึกซิ้งก่อน

หลักคิดสำคัญ

1. ต้นมะนาวต้องสมบูรณ์ก่อน

• ใบเขียวเข้ม ไม่มีโรค แมลง

• มีอาหารสะสมในกิ่งและใบเพียงพอ (คาร์โบไฮเดรตสูง)

2. ควบคุมสภาพแวดล้อมและน้ำ

• ใช้การสร้าง “เครียดน้ำ” เพื่อหยุดการแตกใบ

• เมื่อได้รับน้ำและปุ๋ยใหม่ ตาข้างจะถูกกระตุ้นเป็น ตาดอก

3. ธาตุอาหารหลักที่เกี่ยวข้องกับการออกดอก

• ฟอสฟอรัส (P) ช่วยสร้างตาดอก

• โพแทสเซียม (K) เพิ่มคุณภาพดอก–ผล

• โบรอน (B) ช่วยการงอกของเกสรตัวผู้และการผสมเกสร

• สังกะสี (Zn) กระตุ้นการสร้างฮอร์โมน

ขั้นตอนปฏิบัติ

1. ระยะเตรียมต้น (1–2 เดือนก่อนบังคับ)

• ใส่ปุ๋ยบำรุงต้นสูตรสมดุล (15-15-15, 16-16-16)

• รดน้ำปกติ สร้างใบเขียวเข้ม แข็งแรง

2. สร้างความเครียด (งดน้ำ)

• งดน้ำ 15–30 วัน (ขึ้นกับสภาพดิน)

• สังเกตใบเริ่มเหี่ยว–ห่อเล็กน้อย (แต่ไม่ให้ร่วงหมด)

• ในช่วงนี้ งดปุ๋ย N สูง เพราะจะดันใบอ่อนแทนดอก

3. สะสมตาดอก

• ให้ปุ๋ยสะสมดอกทางดิน เช่น 8-24-24, 12-24-12, 0-52-34

• พ่นทางใบเสริม โบรอน + สังกะสี

4. กระตุ้นให้ออกดอก

• หลังงดน้ำ ให้น้ำเต็มที่ (แฉะถึงราก)

• พ่น โพแทสเซียมไนเตรต (KNO₃ 1–2%) เพื่อเร่งตาดอก (นิยมใช้)

• ภายใน 10–20 วัน จะเห็นการแตกตาดอก

5. ดูแลหลังดอกบาน

• รดน้ำสม่ำเสมอ

• เสริม Ca + B ช่วงดอกบาน ติดผลดี

• ลด N สูงในระยะดอก ป้องกันดอกหลุด

ปัจจัยเสริม

• อุณหภูมิ: ถ้าอากาศเย็น (25 °C หรือต่ำกว่า) มะนาวออกดอกง่าย

• อายุและกิ่ง: กิ่งที่แก่สมบูรณ์จะออกดอกมากกว่ากิ่งอ่อน

• การตัดแต่งกิ่ง: ตัดกิ่งแห้ง กิ่งซ้อนทับ แสงเข้าได้ดี ตาดอกพัฒนา

สรุปสูตรสั้น ๆ

• “บำรุงต้น งดน้ำเครียด ให้ปุ๋ย P, K + B, Zn รดน้ำเต็มที่ พ่น KNO₃ ได้ดอกพร้อมกัน”

135 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร