การยับยั้งโรคแคงเกอร์
โรคแคงเกอร์ (Canker) ในมะนาวและพืชตระกูลส้ม เกิดจากแบคทีเรียชื่อ Xanthomonas axonopodis pv. citri มีผลร้ายแรงต่อทั้งใบ กิ่ง และผล โดยเฉพาะในช่วงฝนชุก ความชื้นสูง ลมแรง หรือสวนที่พ่นน้ำแรงๆ จนเกิดแผลบนพืช
อาการของโรคแคงเกอร์
ส่วนของพืช | ลักษณะอาการ |
---|---|
ใบ | จุดกลมสีน้ำตาลนูนกลาง ใบอาจมีรอยฉีกหรือหลุดเป็นรู |
กิ่งอ่อน | จุดแผลนูนตามผิว แผลขยาย ทำให้กิ่งแห้งตาย |
ผลมะนาว | จุดกลมแข็งนูน ผิวหยาบ ทำให้ผลเสีย, ไม่ขายได้ |
โรคแพร่กระจายผ่าน น้ำฝน, ละอองน้ำ, แมลงปากดูด, เครื่องมือตัดแต่ง | |
แนวทางการยับยั้งโรคแคงเกอร์อย่างได้ผล
1. ป้องกันการเกิดแผลที่ใบและกิ่ง
• ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง ลดแรงลมและแรงปะทะของฝน
• เลี่ยงการพ่นน้ำหรือใช้ระบบน้ำที่แรงกระแทกใบ
• หลีกเลี่ยงการแต่งกิ่งช่วงฝนตก หรือถ้าแต่ง พ่นฆ่าเชื้อหลังแต่ง
2. ใช้ชีวภัณฑ์ป้องกันอย่างต่อเนื่อง
ชีวภัณฑ์ | วิธีใช้ | หมายเหตุ |
---|---|---|
บาซิลลัส ซับทิลิส (Bacillus subtilis) | พ่นทางใบทุก 7–10 วัน | ป้องกันเชื้อแบคทีเรีย, กระตุ้นภูมิต้น |
บาซิลลัส อะมิโลลิควิแฟซิเอนส์ (BAA) | พ่นสลับกับ B. subtilis | เสริมฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย |
น้ำส้มควันไม้เจือจาง (10–20 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร) | พ่นช่วงเย็นหลังฝน | ยับยั้งเชื้อ + ทำลายฟิล์มไขมันบนใบที่แบคทีเรียเกาะอยู่ |
3. พ่นสารคอปเปอร์ (Copper) อย่างปลอดภัย
• สารคอปเปอร์ช่วย เคลือบใบ/กิ่ง/ผล ป้องกันเชื้อแบคทีเรียและรา
• เช่น: คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ (Copper hydroxide), คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ (Copper oxychloride)
• พ่นบางๆ ทุก 7–14 วัน ในช่วงฝนชุก หรือหลังแต่งกิ่ง
• อย่าพ่นช่วงแดดจัดหรือร่วมกับน้ำหมักเข้มข้น ใบไหม้
4. ควบคุมแมลงพาหะ เช่น เพลี้ยไฟ เพลี้ยไก่แจ้
• แมลงเหล่านี้เจาะใบ นำเชื้อเข้าสู่ใบได้ง่าย
• ใช้น้ำหมักสมุนไพร เช่น พริก+กระเทียม+เหล้าขาว หรือชีวภัณฑ์บีที + สไปโนซาด สลับกัน
5. ตัดใบ/ผลที่ติดเชื้อทิ้งอย่างระมัดระวัง
• เก็บใส่ถุงแล้วเผาหรือฝัง ล้างมือ/กรรไกรด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อทุกครั้งที่ตัด
สรุปแนวทางป้องกันโรคแคงเกอร์แบบครบวงจร
แนวทาง | รายละเอียด |
---|---|
ตัดแต่งกิ่งโปร่ง | ลดการเกิดแผล-ความชื้นสะสม |
พ่นคอปเปอร์บาง ๆ ช่วงฝนชุก | เคลือบผิวใบ-ผล |
ใช้ B. subtilis / น้ำส้มควันไม้ | ป้องกันเชื้อและช่วยเคลือบผิว |
คุมแมลงพาหะ | ลดโอกาสเชื้อเข้าทางใบเจาะ |
ตัดส่วนที่ติดเชื้อทิ้งทันที | หยุดการแพร่กระจาย |
29 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร