เมื่อพ่นธาตุรองบ่อยเกินไป

เมื่อพ่นธาตุรองบ่อยเกินไป โดยเฉพาะแบบพ่นทางใบ เช่น แมกนีเซียม (Mg), เหล็ก (Fe), สังกะสี (Zn), แมงกานีส (Mn), โบรอน (B), โมลิบดินัม (Mo), ทองแดง (Cu) อาจทำให้เกิด อาการสะสมหรือพิษ (toxicity) ในพืชได้ โดยเฉพาะหากพ่นถี่เกิน (บ่อยกว่า 7 วัน/ครั้ง) หรือพ่นเข้มข้นเกินปริมาณที่เหมาะสม

อาการของมะนาวเมื่อพ่นธาตุรองมากเกินไป

1. ใบไหม้ ขอบใบแห้ง

• มักเกิดจากการสะสมของ โบรอน, ทองแดง, หรือ แมงกานีส ใบอาจพองนูน แข็ง หรือแห้งเป็นหย่อม

2. ใบซีดผิดปกติทั้งที่ให้ธาตุครบ

• การให้ ธาตุรองมากเกินไป อาจ รบกวนการดูดธาตุหลัก เช่น แมกนีเซียมมาก ขัดขวางการดูดแคลเซียม สังกะสีมาก ขัดขวางธาตุเหล็กและฟอสฟอรัส

3. พืชหยุดเจริญเติบโตชั่วคราว

• เกิดภาวะ “ธาตุอาหารปะทะกัน” ระบบลำเลียงในพืชชะงัก ต้นนิ่ง แตกใบช้าหรือไม่แตกใบเลย

4. pH ผิวใบเสีย

• เกิดรอยไหม้หลังพ่นโดยเฉพาะถ้าพ่นตอนแดดแรง หรือพ่นร่วมกับน้ำที่มี EC สูง

หลักการ "ให้ธาตุรอง" อย่างถูกต้อง

ประเด็น แนวทางที่แนะนำ
ความถี่ พ่นทุก 10–15 วันก็เพียงพอ
เวลา พ่นตอนเย็นหรือเช้าตรู่ (ปากใบเปิด)
ความเข้มข้น ผสมเจือจางกว่าที่ฉลากแนะนำ 20–30% หากพ่นบ่อย
รูปแบบธาตุ เลือกแบบ "เชลเลต (chelate)" เช่น Fe-EDTA, Zn-EDTA → ดูดซึมดี ปลอดภัยกว่า
หลีกเลี่ยงการพ่นพร้อมปุ๋ยแรง ๆ เช่น ยูเรียเข้มข้น, สารจับใบแรง ทำให้ธาตุซึมเร็วเกิน ใบไหม้

แนวทางแก้เมื่อสงสัยว่าพ่นธาตุรองมากเกินไป

1. หยุดพ่นทันที 1–2 รอบ

• ให้พืชมีเวลาปรับตัว

• พิจารณาล้างใบด้วยน้ำสะอาดถ้าเพิ่งพ่นภายใน 1 วัน

2. พ่นกรดอะมิโนเจือจาง/น้ำตาลทางด่วน

• เพื่อฟื้นสภาพใบและเสริมการฟื้นตัวของเซลล์

• พ่นตอนเย็น ห่างจากรอบพ่นธาตุอย่างน้อย 5 วัน

3. รดน้ำชะล้างเกลือในดิน (ถ้าพ่นแล้วราดโคนซ้ำ)

• ลดความเค็มสะสม รากกลับมาทำงานเร็ว

4. พ่นไตรโคเดอร์มาหรือจุลินทรีย์ใบ

• เพื่อป้องกันใบอ่อนที่เริ่มช้ำไม่ให้ติดเชื้อรา

เคล็ดลับการจัดโปรแกรมพ่นธาตุรองแบบปลอดภัย

สัปดาห์ สูตรแนะนำ
สัปดาห์ที่ 1 พ่นธาตุรองรวม (Fe, Zn, Mn, Mg) + แคลเซียม-โบรอน (Ca-B)
สัปดาห์ที่ 2 พักการพ่นกรดอะมิโน + น้ำตาลทางด่วน (ถ้ามียอดใหม่)
สัปดาห์ที่ 3 พ่นธาตุรองเจือจาง (ลดจากฉลาก 30%)
สัปดาห์ที่ 4 พัก หรือเน้นจุลินทรีย์ชีวภาพเพื่อฟื้นต้น

สรุปสั้น ๆ

ปัญหา สาเหตุจากการพ่นบ่อยเกิน แนวทางแก้
ใบไหม้ โบรอน/ทองแดงสะสม หยุดพ่น 1–2 รอบ
ใบซีดแปลก ธาตุแย่งกันดูด สลับพ่น / พ่นกรดอะมิโน
พืชไม่โต ระบบราก/ใบชะงัก รดน้ำชะล้าง + ฟื้นต้นด้วยอินทรีย์

153 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร