สารไซโตไคนนิน
ไซโตไคนนิน (Cytokinin) เป็นสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช (Plant hormone) ที่มีบทบาทสำคัญต่อ การแบ่งเซลล์ การแตกยอด การฟื้นต้น การสร้างตาดอก และยังช่วยให้พืช “แข็งแรง” โดยกระตุ้นการทำงานของเซลล์พืชระดับลึกลงไป
หน้าที่สำคัญของ ไซโตไคนนิน ในพืช (รวมถึงมะนาว)
| บทบาท | รายละเอียด |
|---|---|
| กระตุ้นการแบ่งเซลล์ | เพิ่มจำนวนเซลล์ในยอด ใบ ดอก ผล |
| เร่งการแตกยอดใหม่ | กระตุ้น "ตานอน" ให้กลายเป็นยอดใหม่ |
| ช่วยกระตุ้นตาดอก | ทำงานร่วมกับจีเบอเรลลิน (GA) |
| ชะลอการแก่ของใบ | ใบไม่เหลืองไว สังเคราะห์แสงดีต่อเนื่อง |
| ฟื้นฟูพืชเครียด | เช่น หลังโดนหนาวจัด ร้อนจัด หรือสารพิษ |
| กระตุ้นภูมิคุ้มกันพืช | เพิ่มความต้านทานโรค–แมลงระดับเซลล์ |
ไซโตไคนนินใน “มะนาว” ใช้อย่างไร?
| เป้าหมาย | ช่วงใช้งาน |
|---|---|
| กระตุ้นยอดใหม่ | หลังเก็บผล / หลังตัดแต่งกิ่ง |
| เร่งตาดอก | ใช้ร่วมกับปุ๋ยเร่งดอก (8-24-24) และ GA |
| ฟื้นต้นโทรม | ต้นที่ใบเหลือง ใบร่วงหลังฝน หรือขาดอาหาร |
แหล่งของ “ไซโตไคนนิน” ที่ใช้งานได้ในสวนมะนาว
1. รูปแบบสังเคราะห์ (พ่นทางใบ)
นิยมในรูป:
• 6-Benzylaminopurine (6-BA)
• Zeatin
• Kinetin
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์:
• ฮอร์โมน BAP 100 ppm
• สารเร่งยอด, เร่งตาดอก (กลุ่ม PGRs)
อัตราใช้ทั่วไป: 1–2 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร ช่วงพ่น: เย็นหลังแดดจัด, สัปดาห์ละ 1–2 ครั้ง
2. แหล่งธรรมชาติของไซโตไคนนิน (ทำใช้เองได้)
| วัตถุดิบ | วิธีใช้ |
|---|---|
| น้ำหมักยอดหน่อกล้วย | หมัก 7 วัน ผสมน้ำพ่น 1:100 |
| น้ำหมักข้าวโพดอ่อน | มีไซโตไคนนินสูง ใช้พ่นใบ |
| น้ำหมักเมล็ดถั่วงอก | สกัดไซโตไคนนินเข้มข้นตามธรรมชาติ |
| สาหร่ายทะเล (Seaweed extract) | ซื้อสำเร็จรูป / หมักเอง มีไซโตไคนนินสูง |
คำเตือนในการใช้ “ไซโตไคนนิน”
| ข้อควรระวัง | รายละเอียด |
|---|---|
| ห้ามใช้มากเกิน | ทำให้แตกยอดมากเกินจนต้นโทรม |
| ห้ามใช้ตอนพืชยังอ่อนแรง | ควรรอพืชมีพลังพอจะตอบสนอง |
| ห้ามพ่นตอนแดดจัด | ควรพ่นเย็น หรือเช้าตรู่เท่านั้น |
| อย่าผสมสารฆ่าแมลงแรง ๆ | อาจทำให้เซลล์ช็อก / ใบไหม้ |
สูตรพ่นกระตุ้นยอด/ดอกอย่างปลอดภัย (ธรรมชาติ)
- น้ำหมักหน่อกล้วย 50 ซีซี
- กากน้ำตาล 20 ซีซี
- น้ำส้มควันไม้หมัก 5 ซีซี
- น้ำสะอาด 20 ลิตร
พ่นทุก 7 วันหลังตัดแต่งกิ่ง หรือเพื่อเร่งตาดอก
52.2k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร