สารไซโตไคนนิน
ไซโตไคนนิน (Cytokinin) เป็นสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช (Plant hormone) ที่มีบทบาทสำคัญต่อ การแบ่งเซลล์ การแตกยอด การฟื้นต้น การสร้างตาดอก และยังช่วยให้พืช “แข็งแรง” โดยกระตุ้นการทำงานของเซลล์พืชระดับลึกลงไป
หน้าที่สำคัญของ ไซโตไคนนิน ในพืช (รวมถึงมะนาว)
บทบาท | รายละเอียด |
---|---|
กระตุ้นการแบ่งเซลล์ | เพิ่มจำนวนเซลล์ในยอด ใบ ดอก ผล |
เร่งการแตกยอดใหม่ | กระตุ้น "ตานอน" ให้กลายเป็นยอดใหม่ |
ช่วยกระตุ้นตาดอก | ทำงานร่วมกับจีเบอเรลลิน (GA) |
ชะลอการแก่ของใบ | ใบไม่เหลืองไว สังเคราะห์แสงดีต่อเนื่อง |
ฟื้นฟูพืชเครียด | เช่น หลังโดนหนาวจัด ร้อนจัด หรือสารพิษ |
กระตุ้นภูมิคุ้มกันพืช | เพิ่มความต้านทานโรค–แมลงระดับเซลล์ |
ไซโตไคนนินใน “มะนาว” ใช้อย่างไร?
เป้าหมาย | ช่วงใช้งาน |
---|---|
กระตุ้นยอดใหม่ | หลังเก็บผล / หลังตัดแต่งกิ่ง |
เร่งตาดอก | ใช้ร่วมกับปุ๋ยเร่งดอก (8-24-24) และ GA |
ฟื้นต้นโทรม | ต้นที่ใบเหลือง ใบร่วงหลังฝน หรือขาดอาหาร |
แหล่งของ “ไซโตไคนนิน” ที่ใช้งานได้ในสวนมะนาว
1. รูปแบบสังเคราะห์ (พ่นทางใบ)
นิยมในรูป:
• 6-Benzylaminopurine (6-BA)
• Zeatin
• Kinetin
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์:
• ฮอร์โมน BAP 100 ppm
• สารเร่งยอด, เร่งตาดอก (กลุ่ม PGRs)
อัตราใช้ทั่วไป: 1–2 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร ช่วงพ่น: เย็นหลังแดดจัด, สัปดาห์ละ 1–2 ครั้ง
2. แหล่งธรรมชาติของไซโตไคนนิน (ทำใช้เองได้)
วัตถุดิบ | วิธีใช้ |
---|---|
น้ำหมักยอดหน่อกล้วย | หมัก 7 วัน → ผสมน้ำพ่น 1:100 |
น้ำหมักข้าวโพดอ่อน | มีไซโตไคนนินสูง ใช้พ่นใบ |
น้ำหมักเมล็ดถั่วงอก | สกัดไซโตไคนนินเข้มข้นตามธรรมชาติ |
สาหร่ายทะเล (Seaweed extract) | ซื้อสำเร็จรูป / หมักเอง มีไซโตไคนนินสูง |
คำเตือนในการใช้ “ไซโตไคนนิน”
ข้อควรระวัง | รายละเอียด |
---|---|
ห้ามใช้มากเกิน | ทำให้แตกยอดมากเกินจนต้นโทรม |
ห้ามใช้ตอนพืชยังอ่อนแรง | ควรรอพืชมีพลังพอจะตอบสนอง |
ห้ามพ่นตอนแดดจัด | ควรพ่นเย็น หรือเช้าตรู่เท่านั้น |
อย่าผสมสารฆ่าแมลงแรง ๆ | อาจทำให้เซลล์ช็อก / ใบไหม้ |
สูตรพ่นกระตุ้นยอด/ดอกอย่างปลอดภัย (ธรรมชาติ)
- น้ำหมักหน่อกล้วย 50 ซีซี
- กากน้ำตาล 20 ซีซี
- น้ำส้มควันไม้หมัก 5 ซีซี
- น้ำสะอาด 20 ลิตร
พ่นทุก 7 วันหลังตัดแต่งกิ่ง หรือเพื่อเร่งตาดอก
15 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร