มาดูรายละเอียดของ การเจริญเติบโตของกิ่งมะนาว แบบเป็นลำดับ จะได้เข้าใจว่ากิ่งมีพัฒนาการอย่างไรและเกี่ยวข้องกับการให้ดอก - ผลอย่างไร

1. จุดกำเนิดของกิ่ง

• กิ่งใหม่เกิดจาก ตาข้าง (lateral bud) ที่อยู่บริเวณซอกใบ

• เมื่อต้นมีอาหารเพียงพอ ตาข้างจะแตกเป็น กิ่งอ่อน

• กิ่งที่แตกจากตาข้างใกล้โคนกิ่งมักแข็งแรงกว่าแตกที่ปลาย

2. ระยะกิ่งอ่อน (Flush)

• ใบที่กิ่งยังอ่อน เนื้อเยื่อยังอวบน้ำ

• กิ่งเปราะ หักง่าย สีเขียวสด

• ระยะนี้ต้องการไนโตรเจนและน้ำพอเพียง เพื่อขยายความยาวกิ่งและจำนวนใบ

• กิ่งอ่อนยังไม่สามารถออกดอกได้

3. ระยะกิ่งเพสลาด

• กิ่งเริ่มแข็ง เปลือกเปลี่ยนจากเขียวอ่อนไปเขียวเข้ม

• ใบขยายเต็มที่ เริ่มทำหน้าที่สังเคราะห์แสงเต็มประสิทธิภาพ

• กิ่งเริ่มสะสมอาหารและสร้างคาร์โบไฮเดรต

• ถือว่าเป็น “กิ่งสะสม” เตรียมพร้อมสำหรับรอบการออกดอก - ผล

4. ระยะกิ่งแก่

• เปลือกกิ่งเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอมเทา แข็งแรง

• กิ่งมีการสะสมอาหารสูง พร้อมเปลี่ยนตาข้างเป็น ตาดอก

• กิ่งที่อายุ 4–6 เดือน (ขึ้นกับพันธุ์และสภาพแวดล้อม) มักเป็นกิ่งเหมาะสมต่อการออกดอก

• หากแก่เกินไป กิ่งแข็งมาก แตกตาได้น้อย

5. วงรอบการเจริญเติบโตของกิ่งมะนาว

• โดยทั่วไปใน 1 ปี มะนาวสามารถแตกกิ่งได้ 3–5 flush ขึ้นกับความอุดมสมบูรณ์ของดิน

• การให้น้ำและปุ๋ย

• การตัดแต่งกิ่งกระตุ้นการแตกกิ่งใหม่

6. ความสัมพันธ์กิ่งกับดอก–ผล

• กิ่งอ่อน สร้างใบ ไม่ให้ดอก

• กิ่งเพสลาด - กิ่งแก่ เหมาะกับการสะสมอาหารและการออกดอก

• การจัดการน้ำและปุ๋ยมีผลต่อการเปลี่ยนกิ่งจาก “กิ่งใบ” “กิ่งดอก”

สรุปสั้นๆ

• กิ่งมะนาวเริ่มจากตาข้าง กิ่งอ่อน (ใบมาก) กิ่งเพสลาด (สะสมอาหาร) กิ่งแก่ (พร้อมออกดอก)

• เกษตรกรจึงมัก “บังคับน้ำ - ตัดแต่งกิ่ง” เพื่อให้ได้กิ่งเพสลาดพร้อมออกดอกตรงตามที่ต้องการ

9 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร