การจัดการสวนมะนาวหลังฝนตกติดต่อกันเกิน 24 ชั่วโมง (โดยเฉพาะในฤดูฝนหรือฝนหนักแบบต่อเนื่อง) เป็นช่วงวิกฤตที่ต้อง “ลงมือทันที” เพื่อป้องกันผลเสียระยะสั้นและระยะยาว เช่น รากขาดอากาศ รากเน่า โรคใบจุด โรคแคงเกอร์ และผลร่วง

แนวทางการจัดการสวนมะนาวหลังฝนตกต่อเนื่อง

1. ระบายน้ำออกทันที

• ตรวจสอบบริเวณโคนต้น หากมีน้ำขัง ให้ขุดร่องระบายน้ำด่วน

• ถ้ามะนาวปลูกในวงบ่อ ให้เปิดรูระบายน้ำด้านล่างหรือข้างบ่อ

• ดินที่แฉะเกินไปทำให้ราก ขาดอากาศ → รากเน่า → ใบร่วง

2. ฟื้นฟูระบบรากหลังแฉะ

พ่นหรือราดทางราก ด้วยสารชีวภาพหรืออินทรีย์ที่ช่วยฟื้นราก เช่น:

• น้ำหมักหน่อกล้วย / น้ำหมักมูลวัวเจือจาง

• ฮิวมิคแอซิด 20-40 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร ราดรอบโคน

• จุลินทรีย์ราไตรโคเดอร์มา หรือบาซิลลัส ราดดินเพื่อ กันรากเน่า

ถ้าใช้เคมี ต้องระวังสารกลุ่มฟอสไฟต์ (Fosetyl-Al หรือ Metalaxyl) ไม่ควรใช้ต่อเนื่องเกิน 2 ครั้ง

3. ป้องกันใบและผลเน่าจากรา

พ่นป้องกันโรคทางใบและผล ทันทีภายใน 1-2 วันหลังฝนหยุด เช่น:

4. เพิ่มออกซิเจนในดินและใบ

หลังดินแฉะ รากขาดอากาศ ต้องเร่งฟื้นฟูระบบสังเคราะห์แสง:

• พ่นน้ำตาลโมเลกุลเล็ก เช่น น้ำตาลทรายแดง 20-40 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร

• เสริม สาหร่ายทะเล, กรดอะมิโน, หรือ แคลเซียม-โบรอน

• ตัดแต่งกิ่งในทรงพุ่มถ้าทึบ เพื่อให้ใบแห้งเร็ว ไม่อับชื้น

5. หยุดให้น้ำและปุ๋ยไปก่อน

• งดให้น้ำ 3-5 วัน หลังฝน เพราะดินยังอิ่มน้ำ

• งดปุ๋ยเคมีทุกชนิด ในช่วง 5-7 วัน เพื่อไม่ให้รากไหม้หรือรากเน่าเพิ่ม

6. เร่งแตกรากใหม่หลังดินแห้ง

เมื่อสภาพดินเริ่มคืนตัว (ไม่แฉะ) แนะนำให้เร่งราก:

• ราดน้ำหมักกระตุ้นราก เช่น น้ำหมักหน่อกล้วย + กากน้ำตาล

• พ่นกรดอะมิโน + ฮิวมิค + ธาตุรอง (Fe Mn Zn) เพื่อกระตุ้นใบและราก

7. เฝ้าระวังโรคใน 3 วันหลังฝน

โรคที่พบได้บ่อยหลังฝนตก ได้แก่:

• ใบจุดสีน้ำตาล-เทา (โรครา)

• ผลเน่าขั้วหลุด (Phytophthora)

• เชื้อราเข้ากิ่ง (กิ่งแห้ง)

สรุปแบบลงมือทำทันที

112 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร