การตัดแต่งกิ่งมะนาวอย่างถูกวิธี คือหัวใจสำคัญของการสร้างทรงพุ่มที่ดี และเป็นเทคนิคที่ช่วยให้ต้นมะนาว แตกยอดสม่ำเสมอ, สะสมอาหารได้มากขึ้น, และสุดท้ายคือ กระตุ้นให้เกิดดอกและติดผลดก อย่างมีคุณภาพ

วัตถุประสงค์ของการตัดแต่งกิ่งมะนาว

• ควบคุมรูปทรงพุ่ม ให้เตี้ย โปร่ง แสงและลมผ่านได้

• กระตุ้นให้ต้นแตกยอดใหม่ เพื่อสะสมอาหาร

• ลดกิ่งเป็นโรค–แมลง ซ่อนตัว

• ลดการแย่งอาหาร ระหว่างกิ่งไม่จำเป็น

• เตรียมต้นให้พร้อมสำหรับเร่งดอกในฤดูถัดไป

ประเภทกิ่งที่ควร “ตัดแต่ง”

ทรงพุ่มที่ดี ควรเป็นแบบใด?

• พุ่มโปร่ง แสงทะลุได้

• สูงไม่เกิน 80–100 ซม. (แบบพุ่มเตี้ย)

• มีกิ่งหลัก 3–5 กิ่งแผ่ออกเป็นรูปถ้วย/โดม

• ไม่มีกิ่งไขว้ บังแสง หรือแทงยอดขึ้นฟ้า

เทคนิคการตัดแต่งกิ่งในแต่ละช่วงอายุ

ต้นอายุ 1–6 เดือน (เริ่มตั้งต้น)

• เมื่อสูง 30–40 ซม. → ตัดยอดกระตุ้นให้แตกกิ่งข้าง

• เลือกกิ่งแขนงที่ดีไว้ 3–5 กิ่ง

• ตัดกิ่งล่างและกิ่งกลางต้นเพื่อเปิดทรงพุ่ม

ต้นอายุ 6 เดือนขึ้นไป (เข้าสู่ช่วงให้ผล)

• ตัดกิ่งซ้อน–ไขว้–ไม่สมบูรณ์

• ตัดกิ่งในทรงพุ่มเพื่อเปิดช่องลมและแสง

• หลังเก็บผล → ตัดแต่งฟื้นฟูให้แตกยอดใหม่เร็วขึ้น

ก่อนการเร่งดอก (ประมาณ 2–4 สัปดาห์)

• ตัดแต่งเบา ๆ เฉพาะกิ่งซ้อนหรือแย่งอาหาร

• ห้ามตัดหนัก → เดี๋ยวยอดไม่พร้อมออกดอก

• ตัดเพื่อกระตุ้นยอดชุดใหม่สะสมอาหารเท่านั้น

ช่วงเวลาที่เหมาะกับการตัดแต่งกิ่ง

เครื่องมือและข้อควรระวัง

• ใช้กรรไกรสะอาด–คม

• หลังตัดควรทายากันเชื้อรา (ไตรโคเดอร์มา/คอปเปอร์/สมุนไพร)

• พ่นสารชีวภัณฑ์ป้องกันแมลงหลังแตกยอดใหม่

สรุป: ตัดแต่งกิ่ง = สร้างผลผลิต

42 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร