น้ำหมักข้าว หรือที่หลายคนเรียกง่าย ๆ ว่า “น้ำซาวข้าวหมัก” เป็นน้ำหมักชีวภาพแบบธรรมชาติที่ใช้วัตถุดิบเหลือทิ้งจากครัวเรือน เช่น น้ำซาวข้าว + น้ำตาล หรือกากน้ำตาล ผ่านการหมักด้วยจุลินทรีย์ธรรมชาติ เพื่อดึงคุณประโยชน์ออกมาใช้ในสวนได้อย่างหลากหลาย โดยเฉพาะในสวนมะนาวและพืชผักสวนครัว

ประโยชน์ของน้ำหมักข้าวในสวนมะนาว

1. กระตุ้นจุลินทรีย์ดีในดิน

• ในน้ำซาวข้าวมีแป้ง → เมื่อหมักจะเกิดเอนไซม์อะไมเลส (Amylase) → กระตุ้นจุลินทรีย์เติบโต

2. เป็นแหล่งอาหารธรรมชาติให้พืช

• มีวิตามิน B1, B2, กรดอะมิโน และแร่ธาตุรองบางส่วน

• เหมาะกับพืชอายุสั้น และมะนาวที่ต้องการฟื้นฟูช่วงรากไม่เดิน

3. ช่วยปรับปรุงดินให้ร่วนซุย

• กระตุ้นแบคทีเรียดีในดิน ช่วยย่อยฟาง/ใบไม้เร็วขึ้น

4. ลดกลิ่นในบริเวณแปลงเกษตร

• ถ้าใช้อย่างต่อเนื่องร่วมกับจุลินทรีย์อื่น จะลดกลิ่นมูลสัตว์หรือน้ำเน่าในแปลงได้

สูตรน้ำหมักข้าวพื้นฐาน (หมักเองง่าย ๆ)

วัตถุดิบ:

• น้ำซาวข้าว (จากข้าวใหม่ ยิ่งดี): 1 ลิตร

• กากน้ำตาลหรือน้ำตาลทรายแดง: 2–3 ช้อนโต๊ะ

• หัวเชื้อจุลินทรีย์ (เช่น EM หรือน้ำหมักผลไม้เปรี้ยว): 2 ช้อนโต๊ะ (ถ้ามี)

วิธีทำ:

• 1. ผสมทุกอย่างให้เข้ากันในขวดพลาสติก

• 2. ปิดฝาหลวม ๆ (ระบายแก๊ส)

• 3. หมักไว้ในที่ร่ม 5–7 วัน

• 4. คนวันละ 1 ครั้ง

วิธีใช้ในสวนมะนาว

เคล็ดลับการใช้

• ใช้สลับกับน้ำหมักหน่อกล้วยหรือน้ำหมักผลไม้ เพื่อให้ได้ทั้งเอนไซม์ + ธาตุอาหาร + จุลินทรีย์

• ถ้าต้องการ “เร่งรากมะนาว” ให้ผสมน้ำหมักข้าว + น้ำมะกรูดหมัก (เพิ่มกรดอินทรีย์)

• สามารถเติมเปลือกไข่บดลงในช่วงหมักได้ เพื่อเติมแคลเซียมแบบค่อย ๆ ปลดปล่อย

23 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร