การเร่งยอดเพื่อตอนกิ่งมะนาว คือการกระตุ้นให้ต้นมะนาวแตกยอดอ่อนใหม่ เพื่อให้ได้กิ่งสมบูรณ์ แข็งแรง เหมาะแก่การนำไปตอน ซึ่งเป็นเทคนิคสำคัญในการขยายพันธุ์มะนาวให้ได้ผลดี โดยเฉพาะพันธุ์แป้นรำไพหรือแป้นพิจิตรที่นิยมปลูกกันมาก

คุณสมบัติกิ่งที่เหมาะกับการตอน

• กิ่งอายุประมาณ 1.5–2.5 เดือน

• สีเขียวสดหรือสีเขียวอมเทา เปลือกยังไม่แข็งเกินไป (ไม่เป็นไม้แก่)

• ความยาวกิ่ง 30–70 ซม. ไม่แตกแขนง

• ไม่เป็นโรคหรือแมลงเจาะ

วิธีเร่งยอดมะนาวเพื่อตอนกิ่ง

1. ตัดแต่งกิ่งเดิม

• ตัดยอดปลายกิ่งเก่าออก หรือเด็ดยอดบริเวณที่ต้องการให้แตกใหม่

• ทำช่วงต้นสมบูรณ์ ไม่อ่อนแอ

2. ให้ปุ๋ยกระตุ้นการแตกยอด

3. พ่นฮอร์โมนเร่งยอด

• ใช้ จิบเบอเรลลิน (GA₃) หรือ ฮอร์โมนธรรมชาติจากพืช (กล้วย, ฟักทอง, ถั่วงอกหมัก) เพื่อเร่งการยืดของยอด

4. ดูแลหลังแตกยอด

• ระวังหนอนชอนใบ และเพลี้ยไฟ → ใช้ชีวภัณฑ์ (บีที, บิวเวอเรีย) พ่นสลับทุก 7 วัน

• หากยอดยืดได้ประมาณ 30 ซม. และแข็งพอ (อายุ 2.5–3 เดือน) สามารถตอนกิ่งได้

สูตรน้ำหมักเร่งยอด (ฮอร์โมนธรรมชาติ)

ส่วนผสม:

• กล้วยน้ำว้าสุก 1 กก.

• ถั่วงอก 500 กรัม

• ฟักทองแก่ 1 กก.

• กากน้ำตาล 500 ซีซี

• น้ำสะอาด 3 ลิตร

หมักไว้ 10–15 วัน ใช้ 50–100 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นใบทุก 5–7 วัน

ระยะเวลาที่เหมาะกับการเร่งยอด

การตอนกิ่ง (หลังยอดสมบูรณ์แล้ว)

• เลือกกิ่งที่สมบูรณ์ อายุ 1.5–2.5 เดือน

• ใช้ ฮอร์โมน NAA 0.5–1% ป้ายตรงแผลตอน เพื่อเร่งราก

• ใช้ขุยมะพร้าวแช่น้ำ + เชื้อไตรโคเดอร์มา หุ้มตรงแผลตอน → ป้องกันเชื้อรา

9 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร