ฮอร์โมนสังเคราะห์ในพืช เป็นสารที่มนุษย์ผลิตขึ้นเพื่อเลียนแบบหรือกระตุ้นการทำงานของฮอร์โมนธรรมชาติของพืช โดยเฉพาะในพืชเศรษฐกิจ เช่น มะนาว เพื่อควบคุมการเจริญเติบโต การออกดอก การติดผล หรือการเร่งสุกของผลผลิต

ประเภทของฮอร์โมนสังเคราะห์ที่ใช้ในมะนาว

ตัวอย่างการใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์กับมะนาว

1. เร่งราก / ตอนกิ่ง

• ใช้ NAA 0.5–1% ป้ายโคนกิ่งที่จะตอน → กระตุ้นการงอกรากเร็วขึ้น

2. เร่งการออกดอกนอกฤดู

• ใช้ Paclobutrazol 5–10 มล./ต้น (ราดโคน) → หยุดยอด → สะสมอาหาร → แตกตาดอกภายหลัง

3. ช่วยการติดผล

• ใช้ NAA 10–20 ppm พ่นหลังดอกบาน → ลดการร่วงของผลอ่อน

4. ขยายผล / ยืดลำต้น

• ใช้ GA₃ 10–50 ppm พ่นช่วงขยายผล → ผลอวบขึ้น

5. เร่งการสุก / ผลเปลี่ยนสี

• ใช้ Ethrel (Ethephon) 100–200 ppm พ่นก่อนเก็บเกี่ยว → ผลเหลืองเร็ว สุกสม่ำเสมอ

ข้อควรระวัง

• ฮอร์โมนสังเคราะห์มีฤทธิ์แรง ควรใช้ตามอัตราที่แนะนำ

• ห้ามผสมหลายชนิดในครั้งเดียวโดยไม่ศึกษาปฏิกิริยา

• ใช้ในช่วงที่ต้นสมบูรณ์เท่านั้น หากต้นอ่อนแออาจยิ่งทรุด

• ระวังเรื่อง ระยะปลอดภัยก่อนเก็บเกี่ยว (PHI) เพื่อลดสารตกค้าง

เปรียบเทียบ “ฮอร์โมนธรรมชาติ” กับ “ฮอร์โมนสังเคราะห์”

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร