เชื้อราที่เกิดจากฟางข้าวสามารถเป็นทั้ง “มีประโยชน์” และ “มีโทษ” ขึ้นอยู่กับ สภาพแวดล้อม และ วิธีการใช้ ครับ โดยทั่วไปเมื่อเรานำ ฟางข้าวมาคลุมดิน หรือหมักทำปุ๋ย จะมีโอกาสเกิดเชื้อราหลายชนิดที่เติบโตบนฟางหรืออินทรียวัตถุที่ย่อยสลายไม่สมบูรณ์

เชื้อราที่พบบ่อยจากฟางข้าว

เชื้อราที่อาจเป็นโทษ

1. Aspergillus spp.

• มักเกิดในฟางที่อับชื้น

• สร้างสารพิษ (aflatoxin) ซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อพืชและคน หากสะสมมาก

• ส่งกลิ่นเหม็นอับ และทำให้ดินเปรี้ยว

2. Fusarium spp.

• พบได้ในฟางหมักหรือฟางเปียก

• เป็นเชื้อราก่อโรคพืช เช่น โรคเหี่ยว รากเน่า โคนเน่า

3. Penicillium spp.

• ชอบสภาพเย็นชื้น

• บางสายพันธุ์อาจผลิตสารพิษได้ (แต่ส่วนใหญ่ไม่อันตรายมาก)

เชื้อราที่มีประโยชน์ (เกิดในฟางได้เช่นกัน)

1. Trichoderma spp.

• เชื้อราดีที่ช่วยย่อยฟาง

• ยับยั้งเชื้อราโรคพืชได้หลายชนิด

• นิยมใช้ผลิตเป็น “หัวเชื้อชีวภัณฑ์” คลุกฟางหรือปุ๋ยหมัก

2. Actinomycetes (คล้ายเชื้อราแต่จัดเป็นแบคทีเรีย)

• ช่วยย่อยสลายวัสดุแห้งช้า เช่น ฟาง ใบไม้

• ช่วยกลบกลิ่น และปรับโครงสร้างดิน

แนวทางป้องกันเชื้อราร้ายจากฟางข้าว

หากคุณใช้ฟางคลุมดินแล้วพบ กลิ่นเหม็นอับ / เชื้อราขาว ๆ / ต้นไม้เริ่มแสดงอาการใบเหลืองหรือรากเน่า ให้รีบเปิดฟางออก รับลม และอาจต้องราดด้วยน้ำหมักไตรโคเดอร์มาเพื่อต้านเชื้อโรคร้าย

19 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร