หนอนชอนใบช่วงฤดูฝน เป็นปัญหาที่พบบ่อยในพืชตระกูลส้ม เช่น มะนาว ส้มโอ ส้มเขียวหวาน โดยเฉพาะในช่วงที่ฝนตกชุก ความชื้นสูง และมีใบอ่อนจำนวนมาก ซึ่งเป็นช่วงที่หนอนชอนใบระบาดได้ดี

ลักษณะของหนอนชอนใบ

• เป็นตัวอ่อนของผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก

• ตัวหนอนจะชอนไชอยู่ภายในผิวใบ (ระหว่างชั้นใบ)

• ทิ้งรอยเป็นทางคดเคี้ยวสีขาว-เทาเห็นชัดเจน

• ใบอ่อนจะบิดเบี้ยว ไม่เจริญเติบโต อาจแห้งหรือร่วง

สาเหตุที่ระบาดหนักในฤดูฝน

• ความชื้นสูง → เหมาะกับการฟักไข่และการเจริญเติบโตของหนอน

• ใบอ่อนออกใหม่จำนวนมาก → เป็นอาหารของหนอนชอนใบ

• ฝนตกบ่อย → ชะล้างสารเคมีหรือชีวภัณฑ์ที่พ่นไว้ ทำให้การป้องกันลดประสิทธิภาพ

แนวทางป้องกันและกำจัด

1. วิธีธรรมชาติ / ชีวภาพ

• ปล่อยแตนเบียน (เช่น Parasitic wasp): แตนเบียนจะวางไข่ในตัวหนอน ทำให้หนอนตาย

• พ่นเชื้อ บีที (Bacillus thuringiensis) หรือเมทาไรเซียม: พ่นในช่วงใบอ่อนเพิ่งเริ่มคลี่ ใช้ในช่วงเย็นหรือเช้าหลังฝน

2. วิธีเขตกรรม

• งดให้น้ำมากเกินในช่วงฝนตกชุก เพื่อไม่เร่งการแตกใบอ่อนมากเกินไป

• ตัดแต่งกิ่งลดใบอ่อนในช่วงที่ระบาดหนัก เพื่อลดแหล่งอาหาร

• หมั่นสำรวจใบอ่อนใหม่ทุก 2–3 วัน

3. สารสกัดสมุนไพร

• ใช้สารสกัดจากสะเดา ข่าแดง พริก หางไหล รางจืดผสมกัน ฉีดพ่นสลับช่วงแตกใบอ่อน

4. สารเคมี (ใช้เฉพาะเมื่อระบาดหนัก)

• กลุ่มที่ใช้ได้ เช่น อะบาเม็กติน, สไปนีโทแรม, อิมิดาคลอพริด (ควรใช้หมุนเวียน ไม่ใช้ซ้ำ)

• ข้อควรระวัง: หลีกเลี่ยงพ่นสารในช่วงฝนตกหรือฝนใกล้ตก / ควรเว้นระยะก่อนเก็บเกี่ยวตามฉลาก

หมายเหตุ

• การพ่นสารเคมีช่วงฝนควรใช้ สารจับใบ ร่วมด้วยเสมอ เพื่อให้สารเกาะติดใบได้ดี ไม่ถูกฝนชะล้าง

• พ่นหลังฝน 1–2 ชั่วโมงเมื่อใบเริ่มแห้ง จะให้ผลดีกว่าพ่นก่อนฝนตก

88 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร