ในบทความนี้เป็น “ระดับวางระบบสวน” ที่สำคัญยิ่งกว่าเรื่องรดน้ำรายวัน เพราะถ้า บริหารแหล่งน้ำดีตั้งแต่ต้น จะช่วยลดต้นทุนแรงงาน พลังงาน และควบคุมคุณภาพมะนาวได้ตลอดปี

หลักการ การบริหารจัดการ “แหล่งน้ำ” ในสวนมะนาว

1. การวางแผนแหล่งน้ำหลัก

แหล่งน้ำที่ดีควร เพียงพอตลอดปี, มีคุณภาพดี และไม่ขาดตอนในหน้าแล้ง

2. การเก็บ พักน้ำ

ก่อนสูบเข้าระบบ ควรมี “บ่อพักน้ำ” หรือ “ถังพักน้ำ” สำหรับตกตะกอน ตะกอนและแร่ธาตุหนักจะนอนก้น ลดการอุดตันหัวพ่น ต้องใช้เวลา ตกตะกอน 12-24 ชม. ก่อนจ่ายน้ำเข้าระบบ

3. ระบบจ่ายน้ำในสวน

หลักควบคุม: ตรวจสอบแรงดันน้ำไม่ให้เกิน 1.5 บาร์ ล้างหัวพ่นทุกเดือน ติดวาล์วแยกโซน เพื่อควบคุมเวลารดน้ำได้เป็นช่วงๆ

4. การเก็บข้อมูลน้ำในสวน

การบริหารน้ำเชิงวิชาการจะดูจาก “สมดุลน้ำ” ติดตั้ง เครื่องวัดความชื้นดิน (Tensiometer) หรือ Sensor ความชื้นแบบดิจิทัล ใช้ข้อมูล “ฝนรายเดือน” เพื่อคำนวณรอบให้น้ำ มีการจดบันทึก ปริมาณน้ำที่ใช้/ต้น/วัน เพื่อประเมินต้นทุนจริง

5. การจัดการน้ำตามฤดูกาล

6. การประหยัดน้ำระยะยาว

• คลุมโคนด้วยเศษหญ้า ฟางแห้ง หนา 5-10 ซม.

• ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ปรับโครงสร้างดินให้อุ้มน้ำ

• ทำร่องน้ำรอบแปลงเพื่อหมุนเวียนน้ำกลับ

• ติดตั้งระบบ Timer หรือ วาล์วอัตโนมัติ ช่วยควบคุมเวลา

ตัวอย่างระบบน้ำที่เหมาะกับสวนมะนาวขนาดกลาง (1-3 ไร่)

แหล่งน้ำ: สระเก็บน้ำขนาด 10×15×3 เมตร (จุน้ำ 400-500 ลบ.ม.)

ระบบสูบน้ำ: ปั๊มหอยโข่งหรือมอเตอร์ 2 แรงม้า

ระบบกระจายน้ำ: ท่อเมน PVC 2 นิ้ว, ท่อย่อย PE 20 มม.

หัวน้ำ: มินิสปริงเกลอร์ 80-100 ลิตร/ชม. ต่อต้น

การให้น้ำ: เปิดวันเว้นวัน ครั้งละ 1 ชม.

32 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร