มะนาวกับการเปลี่ยนแปลงทางพันธุ์กรรม
มะนาวกับการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม เป็นหัวข้อที่สำคัญในยุคเกษตรสมัยใหม่ เพราะเกี่ยวข้องกับทั้งการพัฒนา พันธุ์มะนาวให้ทนทานต่อโรค–แมลง, การปรับปรุงให้ผลผลิตสูงขึ้น, และการปรับพันธุ์ให้เหมาะกับสภาพแวดล้อม เช่น ทนแล้ง ทนน้ำท่วม หรือออกนอกฤดูได้ดี
การเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมในมะนาวทำได้อย่างไร?
| วิธี | รายละเอียด |
|---|---|
| การคัดเลือกพันธุ์ตามธรรมชาติ (Selective Breeding) | เก็บพันธุ์ที่มีลักษณะดี เช่น ผลใหญ่ เปลือกบาง ทนโรค แล้วปลูกขยายต่อ |
| การผสมข้ามพันธุ์ (Hybridization) | นำพันธุ์ต่างสายมาผสม เช่น มะนาว × มะกรูด เพื่อให้ได้พันธุ์ใหม่ |
| การกลายพันธุ์ (Mutation Breeding) | ใช้สารเคมีหรือรังสีเร่งการกลายพันธุ์ แล้วคัดเลือกต้นที่ได้ลักษณะเด่น |
| การตัดต่อพันธุกรรม (Genetic Engineering) | ตัดยีนจากสิ่งมีชีวิตอื่นใส่เข้าไปในมะนาว (ยังไม่ใช้ในเชิงพาณิชย์ทั่วไปในไทย) |
| การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ (Tissue Culture) | ขยายพันธุ์จากเซลล์เดี่ยวที่มีพันธุกรรมเหมือนต้นแม่ 100% |
ลักษณะที่นิยมปรับปรุงในมะนาว
| ลักษณะ | เป้าหมาย |
|---|---|
| ต้านทานโรค | เช่น โรคแคงเกอร์, รากเน่าโคนเน่า, โรคใบจุด |
| ต้านแมลงศัตรูพืช | เช่น เพลี้ยไฟ, หนอนชอนใบ |
| โตเร็ว–แตกยอดดี | เพิ่มผลผลิตเร็วขึ้น |
| ออกดอกง่าย–ติดผลดี | ช่วยเร่งดอกนอกฤดู |
| ทนสภาพอากาศ | เช่น ทนแล้ง ทนฝน ทนน้ำเค็ม |
ตัวอย่าง “มะนาวพันธุ์ใหม่” จากการเปลี่ยนพันธุกรรม
| ชื่อพันธุ์ | ลักษณะเด่น |
|---|---|
| มะนาวแป้นพิจิตร 1 | ทนต่อโรค ทนแล้ง ติดผลดี |
| มะนาวแป้นพิจิตร 2 | เปลือกบาง ทนต่อโรค ทนแล้ง ติดผลดี |
| มะนาวตาฮิติ (ไร้เมล็ด) | ไม่มีเมล็ด เปลือกหนา ทนโรค |
| มะนาวแป้นรำไพ 2 | เปลือกบาง เมล็ดน้อย กลิ่นหอม |
| มะนาวไร้เมล็ดดัดแปลงพันธุกรรม (ตปท.) | ใช้เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรม (ยังไม่แพร่หลายในไทย) |
ข้อพิจารณา
• การตัดต่อพันธุกรรม (GMO) ยัง ไม่เป็นที่ยอมรับในตลาดหลายประเทศ
• พันธุ์กลายจากสารเคมี/รังสี ต้องคัดเลือกนานหลายรุ่นก่อนปลูกจริง
• การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมช่วยเพิ่มผลผลิต แต่ควรควบคู่กับการจัดการสวนที่ดี เช่น ดินดี ปุ๋ยสมดุล
327 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร