การเตรียม “สวนมะนาวรับมือภัยแล้ง” เป็นหัวข้อสำคัญมาก เพราะมะนาวเป็นพืชที่ ต้องการน้ำในช่วงพัฒนาใบและผล แต่ก็ต้อง เครียดเล็กน้อยในช่วงเร่งดอก ดังนั้นเราจึงต้องจัดการน้ำอย่างรอบคอบ

แนวทางจัดการสวนมะนาวรับมือภัยแล้ง

1. วางแผนการใช้น้ำ

• ใช้ระบบ น้ำหยด หรือ มินิสปริงเกลอร์ เพื่อลดการสูญเสียน้ำ

• รดน้ำเฉพาะโคน ไม่พ่นน้ำใบพร่ำเพรื่อ

• รดช่วงเช้าตรู่หรือเย็น เพื่อป้องกันการระเหยเร็ว

2. คลุมโคนต้น (Mulching)

• ใช้เศษหญ้าแห้ง, ฟางข้าว, ใบไม้แห้ง, แกลบดำ คลุมรอบโคนหนา 3–5 นิ้ว

• ช่วยเก็บความชื้น ลดอุณหภูมิ และลดวัชพืช

3. ปรับโครงสร้างดินให้เก็บน้ำได้ดี

• เติมปุ๋ยอินทรีย์ (มูลสัตว์ + ปุ๋ยหมัก)

• ใส่ถ่านแกลบ/ขี้เถ้าแกลบบด ปรับความโปร่งของดิน

• พ่นน้ำหมักชีวภาพที่ช่วยสร้างจุลินทรีย์ในดิน เช่น น้ำหมักปลา, สาหร่าย ฯลฯ

4. ตัดแต่งกิ่งควบคุมทรงพุ่ม

• ลดกิ่งที่แออัด → เพื่อลดการคายน้ำ

• เน้นให้แสงแดดส่องถึงกึ่งกลางต้น → ช่วยป้องกันโรคและเร่งพลังงาน

5. บริหารช่วงการเร่งดอกให้สอดคล้องกับน้ำ

• งดน้ำ ชั่วคราวเพื่อกระตุ้นการออกดอก

• ให้น้ำเต็มที่ เมื่อดอกเริ่มบานหรือติดผลแล้ว

• ต้องมีแหล่งน้ำสำรองไว้ช่วงสำคัญเหล่านี้

6. สร้างแหล่งน้ำสำรอง

• ใช้ถังเก็บน้ำ, บ่อซีเมนต์, หรือแท็งก์เก็บน้ำฝน

• รองน้ำฝนจากหลังคาในฤดูฝนเก็บไว้ใช้ในหน้าแล้ง

7. พ่นสารป้องกันความเครียด

• พ่น “น้ำหมักไข่ + สาหร่าย + น้ำตาลทรายแดง” 1:500 → ทางใบ

• ลดการคายน้ำของพืช และเสริมแคลเซียมช่วงแล้ง

สัญญาณว่าต้นมะนาวเริ่มเครียดจากภัยแล้ง:

• ใบเหี่ยวกลางวัน แต่อาจฟื้นตอนเย็น (ถ้าไม่ฟื้น = ขาดน้ำจริง)

• ใบร่วงมากผิดปกติ

• ยอดไม่เดิน ต้นไม่แตกใบ

• ผลขนาดเล็ก หยุดโต หรือร่วง

ตัวอย่างตารางจัดการน้ำ (ปลูกในกระถาง)

6 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร