เชื้อรา
เชื้อราในมะนาวเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่ทำให้ต้นโทรม รากเน่า ใบร่วง ดอกหลุด และผลเน่าเสียก่อนเก็บเกี่ยว หากไม่จัดการแต่เนิ่น ๆ อาจลามทั่วแปลงและทำให้เสียหายหนัก
เชื้อราที่พบบ่อยในมะนาว
| ชื่อโรค | เชื้อสาเหตุ | อาการที่สังเกตได้ |
|---|---|---|
| รากเน่า – โคนเน่า | Phytophthora spp. | โคนต้นเปลือกยุ่ย รากเน่า ใบร่วงง่าย |
| แคงเกอร์ (แต่เกิดจากแบคทีเรียร่วม) | ร่วมกับเชื้อราในสภาพแฉะ | ใบเป็นจุดนูน ติดด่าง ใบร่วง |
| ผลเน่า | Penicillium, Phytophthora | ผลอ่อนเน่าเป็นจุดน้ำตาล ลามเร็ว |
| ใบจุด ใบร่วง | Cercospora, Alternaria | ใบเป็นจุดวง ๆ ขอบซีด กลางใบแห้ง |
| ราเม็ดผักกาด (เม็ดกลมสีน้ำตาลที่ผิวดิน) | Sclerotium rolfsii | ขึ้นตามโคนต้น กัดเปลือก-เน่าไว |
วิธีจัดการและป้องกันเชื้อราในมะนาว
1. ปรับสภาพดินให้โปร่ง ไม่อับชื้น
• พรวนดิน เติมวัสดุโปร่ง เช่น แกลบ ขี้วัวหมัก
• คลุมดินด้วยใบไม้ ฟาง บาง ๆ – อย่าให้ชื้นจัด
2. ใช้เชื้อชีวภาพ "ไตรโคเดอร์มา"
• ผสมผงเชื้อลงในปุ๋ยหมักหรือน้ำราดรอบโคน
• ฉีดพ่นทางใบ หรือราดดินทุก 15–30 วัน
ไตรโคเดอร์มาเป็นเชื้อราชั้นดีที่กินเชื้อราร้ายได้
3. น้ำหมักป้องกันเชื้อราแบบธรรมชาติ
- ข่าแก่บดหยาบ 1 กำมือ
- ใบสะเดาแก่ 1 กำมือ
- กากน้ำตาล 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำ 5 ลิตร → หมัก 7 วัน แล้วกรอง
- พ่นใบ + ราดดินรอบโคนทุก 7–10 วัน
4. กำจัดใบ/กิ่งที่เป็นโรคทันที
• ตัดกิ่ง ใบ หรือผลที่เน่า → เผาทำลาย
• อย่าทิ้งไว้ในแปลงหรือกองในสวน
คำแนะนำพิเศษ: ถ้าพบเชื้อราหนัก
| สถานการณ์ | วิธีจัดการ |
|---|---|
| ดินรอบโคนเน่าแฉะ | ขุดเปิดผิวดิน → ใส่ปูนขาว → พักแห้ง 5–7 วัน |
| โคนต้นเปื่อยเปลือกหลุด | ขูดเนื้อเสีย → ทาไตรโคเดอร์มา + ดินสอพอง |
| มีราเม็ดผักกาด | โรยปูนแดงหรือปูนขาวรอบโคน ราดด้วยน้ำไตรโคเดอร์มา |
ป้องกันระยะยาว
• อย่าให้ดินแฉะเกิน 2 วันต่อเนื่อง
• อย่าให้น้ำกระเด็นโคนต้นโดยตรง
• ใช้ปุ๋ยอินทรีย์มากกว่าปุ๋ยเคมีเพียงอย่างเดียว
• ตรวจเช็คต้นทุก 10–15 วัน โดยเฉพาะฤดูฝน
33 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร