การวางระยะปลูกและออกแบบแปลง
การวางระยะปลูกและการออกแบบแปลงมะนาวเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญมากในการทำสวนให้ได้ผลผลิตดี ดูแลง่าย และเก็บเกี่ยวสะดวกในระยะยาว โดยเฉพาะหากคุณต้องการปลูกแบบ นอกฤดู, ใช้ระบบน้ำอัตโนมัติ, หรือ ทำเกษตรผสมผสาน
หลักการวางระยะปลูกมะนาว
ระยะปลูกขึ้นอยู่กับ:
• วิธีปลูก (ปลูกลงดิน / วงบ่อ / กระถาง)
• ขนาดพื้นที่
• การใช้เครื่องจักร / รถเข็น
• ความต้องการแสงและการระบายอากาศ
1. ระยะปลูกมะนาวลงดิน (แปลงเปิด)
แบบแปลง | ระยะปลูก | หมายเหตุ |
---|---|---|
แถวเดียว | 4 x 4 เมตร | พื้นที่กว้าง ดูแลง่าย |
แถวคู่ (ฟันปลา) | 4 x 5 เมตร | เหมาะกับสวนขนาดใหญ่ |
ระบบยกร่อง | 3–4 เมตรห่างร่อง | ใช้พื้นที่ลุ่มน้ำภาคกลาง |
2. ระยะปลูกมะนาวในวงบ่อ/กระถาง
ลักษณะ | ระยะปลูกระหว่างต้น | หมายเหตุ |
---|---|---|
ปลูกวงบ่อเรียงแถว | 2.5 – 3 เมตร | ควรหันปากบ่อไปทางทิศเหนือ-ใต้ |
ปลูกแบบตาราง (Block) | 3 x 3 เมตร | จัดระบบน้ำหยดได้ง่าย |
ปลูกริมรั้ว / ทางเดิน | เว้นอย่างน้อย 1.5 – 2 เมตร | เผื่อทรงพุ่มและแสงแดด |
3. การออกแบบแปลง
ตัวอย่างแบบแปลนสวนมะนาว (100 วงบ่อ)
• วางแถวละ 10 ต้น × 10 แถว → รวม 100 วง
• ระยะห่างระหว่างต้น = 3 เมตร
• มีทางเดินกว้าง 1 เมตร ทุก 2 แถว
• วางท่อประธานกลางแปลง พร้อมหัวน้ำหยดแยกแต่ละวง
• รอบนอกปลูกพืชร่วม เช่น ตะไคร้ หรือผักชี
แนะนำให้ใช้เข็มทิศจัดแปลงให้แนวแถว หันไปทางทิศเหนือ–ใต้ เพื่อรับแสงเช้า–บ่ายเท่า ๆ กัน
ระบบน้ำที่เหมาะกับแปลงมะนาว
• น้ำหยด → ควบคุมปริมาณแม่นยำ ใช้กับวงบ่อหรือกระถางได้ดี
• มินิสปริงเกอร์ → เหมาะกับปลูกลงดิน มีรัศมีน้ำกระจายกว้าง
• ระบบน้ำอัตโนมัติ → ใช้โซลินอยด์วาล์วและตั้งเวลาได้
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
• เว้นช่องทางเดินสำหรับรถเข็นเก็บผลผลิตหรือรถพ่นยา
• ถ้าปลูกบนพื้นที่ลาดเอียง → ปลูกตามแนวระดับ (contour) เพื่อลดการพังทลายของดิน
• ใช้หญ้าคลุมดินหรือต้นกล้าพืชคลุม เช่น ถั่วพร้า รอบโคนต้นเพื่อลดวัชพืช
52 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร