เรื่องนี้สำคัญมากโดยเฉพาะกับ ชาวสวนมะนาวมืออาชีพ เพราะ “การเลือกตัดกิ่งส่วนเกินเพื่อคุมทรงพุ่ม” คือหัวใจของการทำให้ต้นมะนาว สมดุล แข็งแรง ออกดอกติดผลดี และป้องกันโรคได้ในตัว

การเลือกตัดกิ่งส่วนเกินเพื่อคุมทรงพุ่มมะนาว

1. หลักคิดก่อนตัด

ก่อนจะตัดกิ่งใดออก ต้องมองต้นมะนาวในมุมของ “โครงสร้าง” ไม่ใช่ความรก เป้าหมายของการแต่งกิ่งคือให้ แสงแดดส่องถึงทุกกิ่ง อากาศถ่ายเทดี ทรงพุ่มไม่หนาทึบเกินไป แตกยอดใหม่ได้ทั่วต้น

2. จุดที่ควร “ตัดออก” ทันที

3. กิ่งที่ “ควรเก็บไว้”

• กิ่งแขนงที่แตกในทิศทาง 45-60 องศา จากลำต้น

• กิ่งที่มีระยะห่างกันพอดีรอบต้น (3-4 กิ่งหลัก)

• กิ่งที่อยู่ระดับกลางถึงปลายทรงพุ่ม ให้แสงเข้าถึงได้ทั่ว

4. ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการตัดแต่ง

หลังเก็บผลผลิต หรือ ก่อนฤดูฝน/ก่อนบังคับดอก หลีกเลี่ยงการตัดช่วงอากาศร้อนจัด หรือช่วงแตกยอดอ่อนใหม่ ถ้าจำเป็นต้องตัดในช่วงแตกใบอ่อน ให้พ่นแคงเกอร์น็อคหรือคอปเปอร์ป้องกันเชื้อเข้าทางแผล

5. เครื่องมือและวิธีตัด

• ใช้กรรไกรตัดกิ่งคม ๆ (เช่น ARS 180DX หรือ 120DX)

• ตัดเฉียง 45° ห่างจากตา 0.5-1 ซม.

• ทายาปิดแผลด้วยปูนแดง+น้ำยา หรือยาทาแผลพืช

• เก็บเศษกิ่งที่ตัดออกไปเผาหรือหมักทิ้ง

6. ประโยชน์ของการคุมทรงพุ่ม

• ลดความชื้นในพุ่ม ลดโรคแคงเกอร์

• กระตุ้นให้แตกยอดอ่อนใหม่ เตรียมไว้สำหรับรอบออกดอก

• ราก ใบ กิ่งสมดุล ต้นแข็งแรง ดูดอาหารได้เต็มที่

• สวนดูโปร่งโล่ง ดูแลง่าย ฉีดพ่นสารทั่วถึง

ตัวอย่างแนวทรงพุ่มที่เหมาะกับสวนมะนาว

1. ทรงถ้วย (Open Center) เหมาะกับปลูกลงดิน ให้แสงเข้ากลางต้นดี

2. ทรงพุ่มกลมเตี้ย (Bush Form) เหมาะกับวงบ่อหรือแปลงแคบ ดูแลง่าย เก็บผลสะดวก

เคล็ดลับชาวสวน

“ตัดกิ่งไม่ใช่ทำให้ต้นเล็กลง แต่ทำให้ต้นโตอย่างมีระบบ” ทุกครั้งที่ตัดถูกจุด มะนาวจะตอบสนองด้วยยอดใหม่แข็งแรงเสมอ

22 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร