หลายสวนดีใจที่มะนาวเริ่มติดดอกพร้อมกันเต็มต้น แต่พอมองไปอีกที...ใบกลับเหลืองซีด ดูอ่อนแรง เหมือนต้นจะโทรมเร็ว ความจริงแล้ว “ใบเหลืองช่วงติดดอก” เป็นสัญญาณทางสรีรวิทยาที่บอกว่า ต้นกำลังใช้พลังงานอย่างหนัก

1. มะนาวกำลังดึงอาหารจากใบมาเลี้ยงดอก

เมื่อมะนาวเริ่มสร้างตาดอกและออกดอก ต้นจะดึง “ไนโตรเจนและแมกนีเซียม” จากใบไปใช้ในกระบวนการสร้างดอกและรังไข่ ผลคือใบเก่าจะเริ่มเหลือง เพราะธาตุอาหารในใบถูกเคลื่อนย้ายออกไป ถือเป็น “อาการปกติทางธรรมชาติ” ในช่วงออกดอก

2. ความเครียดจากสภาพอากาศ

ช่วงออกดอกมักตรงกับอากาศเย็นหรือแห้งจัด ต้นคายน้ำมากแต่ดูดได้น้อย เกิด “ภาวะเครียดน้ำ” เมื่อรากดูดธาตุอาหารไม่ได้ดี ใบจึงเหลืองเร็ว โดยเฉพาะใบอ่อนที่เพิ่งขยายเต็มที่

3. การสะสมคาร์โบไฮเดรตไม่พอ

ถ้าก่อนหน้านี้ต้นไม่สะสมอาหารเพียงพอ (เช่น ใบถูกแมลงชอนทำลาย หรือขาดปุ๋ยสะสมช่วงก่อนเปิดดอก) พอต้นออกดอกพร้อมกันจำนวนมาก ก็จะต้อง “รีดเอาอาหารจากใบ” มาช่วยเลี้ยงดอก ทำให้ใบซีดเหลืองและร่วงเร็ว

4. การขาดธาตุอาหารบางชนิด

โดยเฉพาะ ไนโตรเจน (N), แมกนีเซียม (Mg), เหล็ก (Fe) ถ้าขาดระหว่างออกดอก จะเห็นอาการใบเหลืองจากกลางใบ หรือเหลืองสลับเขียวตามเส้น แนะนำให้เสริมทางใบด้วยกรดอะมิโน + แมกนีเซียม + โบรอน ช่วยลดอาการได้

5. ใบเหลืองเพราะการควบคุมน้ำเพื่อเปิดตาดอก

บางสวนใช้วิธี “งดน้ำก่อนเปิดดอก” แล้วให้น้ำกลับทันที ต้นมักช็อกจากการเปลี่ยนสภาพเร็วเกินไป ทำให้ใบเหลืองและร่วงในช่วงติดดอก

แนวทางดูแล

พ่นธาตุอาหารรอง-เสริมในช่วงเริ่มเห็นดอกตูม ให้น้ำพอชุ่มแต่ไม่แฉะ รักษาความชื้นคงที่ ลดการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนในระยะดอกบาน และเพิ่มโพแทสเซียมหลังติดผล หากใบเหลืองมาก ควรพ่นฟื้นต้นด้วยกรดอะมิโนและสาหร่ายทะเล

สรุป

“ใบเหลืองช่วงมะนาวออกดอก” ไม่ได้แปลว่าต้นป่วยเสมอไป แต่คือสัญญาณว่าต้นกำลังทุ่มพลังสร้างดอกและผล หากเกษตรกรดูแลให้สมดุลทั้งน้ำและอาหาร ต้นก็จะฟื้นตัวไว ดอกไม่ร่วง และติดผลดกแน่นอนครับ

67 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร