การ ลดขนาดทรงพุ่มมะนาว (Pruning for canopy size control) เป็นการจัดการที่สำคัญมาก โดยเฉพาะในสวนที่ต้องการให้ต้นมะนาวอยู่ในขนาดพอดี ดูแลง่าย ออกดอกติดผลดี และป้องกันโรคแมลงได้สะดวก ต่อไปนี้คือหลักการและขั้นตอนสำคัญ

เป้าหมายของการลดขนาดทรงพุ่ม

1. ควบคุมไม่ให้ทรงพุ่มแน่นเกินไป

2. ให้แสงและอากาศถ่ายเททั่วถึง

3. กระตุ้นให้แตกกิ่งใหม่และออกดอกได้ดี

4. ลดการสะสมของโรคและแมลง เช่น เพลี้ยไฟ หรือเพลี้ยแป้ง

5. ช่วยให้สะดวกในการเก็บผลและพ่นยา

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการลดขนาด

• หลังเก็บผลผลิตรอบใหญ่ เสร็จสิ้น (ประมาณปลายฤดูฝนหรือปลายฤดูเก็บเกี่ยว)

• หรือ ก่อนเข้าสู่ฤดูแตกใบอ่อนใหม่ เพื่อกระตุ้นให้แตกยอดใหม่พร้อมกัน

• ไม่ควรตัดขณะต้นออกดอกหรือมีผลอ่อน เพราะจะกระทบการติดผล

วิธีการลดขนาดทรงพุ่ม

1. ตัดแต่งกิ่งส่วนบน

• ตัดยอดส่วนบนของทรงพุ่มให้เตี้ยลงเหลือความสูงประมาณ 1.5-2.0 เมตร

• ใช้กรรไกรตัดกิ่งคม ๆ ตัดเหนือข้อหรือกิ่งแขนงใหญ่เล็กน้อย

2. เปิดกลางทรงพุ่ม (Open Center)

• ตัดกิ่งในใจกลางพุ่มที่ไขว้กันหรือบังแสง

• ให้แสงส่องถึงด้านใน เพื่อกระตุ้นให้กิ่งในพุ่มแตกยอดและออกดอกได้

3. ตัดกิ่งแก่และกิ่งไร้ประโยชน์

• กิ่งที่ไม่ให้ผลแล้ว กิ่งแห้ง หรือกิ่งที่แตกในแนวไม่เหมาะสมให้ตัดออก

• เหลือแต่กิ่งที่แข็งแรงและมีแนวออกผลดี

4. ลดจำนวนกิ่งข้าง (ถ้าพุ่มแน่น)

• เหลือกิ่งหลักประมาณ 3-5 กิ่งรอบต้น

• ตัดกิ่งข้างที่ซ้อนทับหรือเบียดกัน

หลังการตัดแต่ง

1. ทายากันเชื้อรา ที่รอยตัด (เช่น บอร์โดมิกซ์หรือคอปเปอร์ออกซีคลอไรด์)

2. ให้ปุ๋ยฟื้นฟูต้น เช่น 15-15-15 หรือปุ๋ยคอกผสม

3. รดน้ำสม่ำเสมอ เพื่อให้แตกยอดใหม่เร็ว

4. หากต้องการให้ แตกยอดพร้อมออกดอก หลังฟื้นตัว 30-45 วัน ให้ลดน้ำชั่วคราวแล้วให้น้ำกระตุ้นอีกครั้ง

เทคนิคเพิ่มเติม

• ถ้าต้องการ “มะนาวพุ่มเตี้ย” แบบตัดแต่งประจำปี ควรตัดแต่งเบา ๆ ทุกปีหลังเก็บผล

• แต่ถ้าต้นสูงเกินควบคุม ให้ ตัดแต่งหนัก ครั้งเดียว แล้วฟื้นฟูด้วยปุ๋ยและน้ำอย่างเพียงพอ

1.8k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร