การเกิดดอกมะนาว เป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและเกี่ยวข้องทั้ง สภาพแวดล้อม + ธาตุอาหาร + สรีรวิทยาของต้น ครับ ผมสรุปเป็นขั้นตอนเข้าใจง่าย ๆ ให้ครับ

กระบวนการเกิดดอกมะนาว

1. ระยะสะสมอาหาร

• ใบแก่ผลิตน้ำตาล แป้ง ส่งไปเก็บสะสมในกิ่งและราก

• ต้องมี อัตราส่วน C/N (คาร์บอน/ไนโตรเจน) สูง ถึงจะเปลี่ยน “ตาใบ” ไปเป็น “ตาดอก” ได้

2. สิ่งกระตุ้นให้เกิดตาดอก

• ความเครียดน้ำ (หยุดให้น้ำชั่วคราว) ทำให้ต้นชะงักการเจริญเติบโต

• อุณหภูมิลดลง (อากาศเย็น 20–25°C) กระตุ้นการสร้างฮอร์โมนออกซิน–จิบเบอเรลลินในระดับที่เหมาะ

• ธาตุอาหารบางชนิด (โพแทสเซียม, แคลเซียม, โบรอน, สังกะสี) เสริมการสร้างตาดอก

3. การเปลี่ยนตาใบ ตาดอก

• ตาที่กิ่งซึ่งเคยเป็น “ตาใบ” จะเปลี่ยนเป็น “ตาดอก” เมื่อมีอาหารเพียงพอและมีตัวกระตุ้น

• ตาดอกพัฒนาขึ้น แตกเป็น “ดอกตูม”

4. ดอกตูม ดอกบาน

• ตาดอกใช้เวลา ~20–30 วัน จึงบานเต็มที่

• ดอกบานสีขาว กลิ่นหอม ดึงดูดแมลงช่วยผสมเกสร

5. ผสมเกสรและติดผล

• เกสรตัวผู้ (ละอองเรณู) ตกบนยอดเกสรตัวเมีย เกิดการปฏิสนธิ

• ถ้าปัจจัยเหมาะสม ดอกติดผล

• ถ้าโภชนาการไม่พอหรืออากาศร้อนจัด/ฝนตกหนัก ดอกร่วง

ปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้มะนาวออกดอกดี

• อาหารเพียงพอ: N ไม่มากเกิน, K และ Ca, B สูงพอ

• การจัดการน้ำ: มีช่วงขาดน้ำกระตุ้น แล้วให้น้ำใหม่ ดอกจะออกพร้อมกัน

• อากาศ: ช่วงเย็นช่วยกระตุ้นดอกมากกว่าร้อนจัด

• อายุและความสมบูรณ์ต้น: ต้นต้องไม่โทรม ใบเพียงพอ

สรุปแบบง่าย ๆ

ต้นมะนาวต้อง “สะสมอาหาร + เครียดเล็กน้อย + ได้ตัวช่วย (K, Ca, B, Zn)” ตาใบจะเปลี่ยนเป็นตาดอก สู่ ดอกตูม ดอกบาน และ ติดผล ที่สมบูรณ์ในที่สุด

29.9k @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร