การให้น้ำแบบ สลับช่วงแห้ง–ชุ่ม (Dry–Wet Cycle) เป็นเทคนิคการจัดการน้ำที่ปล่อยให้ดิน แห้งลงระดับหนึ่ง ก่อน แล้วจึงให้น้ำจนชุ่ม ทำให้ต้นพืช โดยเฉพาะมะนาว ได้ “ฝึกระบบราก” ให้แตกแขนงและแข็งแรงขึ้น

หลักการ

1. ช่วงแห้ง

• ความชื้นดินลดลง รากพืชจะ “ไล่หา” น้ำ กระตุ้นให้รากใหม่แตกออกมากขึ้น

• กระบวนการคายน้ำยังมีอยู่ กระตุ้นการดูดอาหารและสร้างฮอร์โมนบางชนิด (เช่น ABA)

2. ช่วงชุ่ม

• เมื่อได้รับน้ำใหม่ รากที่แตกออกใหม่ดูดน้ำและอาหารได้เต็มที่

• ช่วย “รีเฟรช” ระบบรากและเพิ่มการเคลื่อนย้ายธาตุอาหารไปยังยอด ดอก และผล

ประโยชน์ต่อมะนาว

• กระตุ้นรากฝอยใหม่ เพิ่มพื้นที่ดูดซึม

• ป้องกันรากเน่า จากการแฉะต่อเนื่อง

• ประหยัดน้ำ เพราะไม่ต้องให้น้ำตลอดเวลา

• ช่วยเรื่องออกดอก การทำให้แห้งช่วงหนึ่งแล้วตามด้วยน้ำชุ่ม ๆ เป็นวิธีเร่งให้มะนาวออกดอกนอกฤดู

วิธีปฏิบัติในสวนมะนาว

1. ปลูกลงดิน

• รอจนหน้าดินเริ่มแห้ง (ขุดดูดินลึก 10–15 ซม. ถ้าเริ่มแห้งร่วน) ค่อยให้น้ำจนดินชุ่มลึก

• ปกติทำรอบ 5–7 วัน ขึ้นกับสภาพอากาศและชนิดดิน

2. ปลูกในวงบ่อ/กระถาง

• ดินจะแห้งเร็วกว่า อาจต้องเว้น 2–3 วันต่อครั้ง

3. ช่วงเร่งดอก

• งดน้ำ 10–15 วัน ให้ดินแห้ง แล้วให้น้ำเต็มที่พร้อมเสริมปุ๋ย ต้นมะนาวจะแตกตาดอก

ข้อควรระวัง

• อย่าให้ แห้งนานเกินไป รากเสียหาย ใบเหี่ยวถาวร

• อย่าให้ ชุ่มแฉะนาน เสี่ยงโรครากเน่าโคนเน่า (Phytophthora)

• ต้องอาศัย การสังเกตใบ ถ้าใบเหี่ยวกลางวันแต่ฟื้นตอนเย็น = แค่ขาดน้ำเล็กน้อย (ยังดี) แต่ถ้าเหี่ยวทั้งวัน = แห้งเกินไปแล้ว

สรุปสั้น ๆ

การให้น้ำแบบสลับแห้ง–ชุ่ม = เทคนิคเลียนแบบธรรมชาติ ทำให้มะนาวรากแข็งแรง ประหยัดน้ำ และใช้เพื่อ “เร่งดอกนอกฤดู” ได้

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร