เรื่อง pH ดิน + CEC (ความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุ) เพราะสองตัวนี้สัมพันธ์กันโดยตรงกับความอุดมสมบูรณ์ของดิน

เมื่อ pH ดินต่ำ + CEC ต่ำ จะเกิดอะไรขึ้น?

1. ธาตุอาหารขาดง่าย

• pH ต่ำ = ธาตุหลัก (Ca, Mg, K, P) ถูกชะล้างหรือจับแน่น พืชดูดใช้ไม่ได้

• CEC ต่ำ = ดินอุ้มธาตุอาหารไม่อยู่ ธาตุอาหารที่ใส่ปุ๋ยไปก็สูญเสียเร็ว

2. พิษจากอะลูมิเนียม (Al³⁺) และแมงกานีส (Mn²⁺)

• ในดินกรด Al, Mn จะละลายมาก ทำให้รากแคระแกร็น สั้น แตกน้อย

3. รากพืชพัฒนาไม่ดี

• รากฝอยสั้น ดูดน้ำและธาตุอาหารได้น้อย

• ระบบรากไม่ทนแล้ง

4. ปัญหาฟอสฟอรัส (P)

• pH ต่ำ P จับกับ Al, Fe ใช้ไม่ได้

• CEC ต่ำ P ที่ใส่ปุ๋ยลงไปก็สูญเสียง่าย

5. การดูดใช้โพแทสเซียม (K) แย่

• ดิน CEC ต่ำ เช่น ดินทราย ไม่สามารถอุ้ม K ไว้ได้ ขาด K ง่าย ใบเหลือง ขอบไหม้

6. ความสามารถเก็บน้ำต่ำ

• ดินที่ CEC ต่ำ มักเป็นดินเนื้อหยาบ เก็บน้ำได้น้อย ทำให้ต้นมะนาวเครียด

7. จุลินทรีย์มีประโยชน์ลดลง

• pH ต่ำ = ไนโตรเจนถูกตรึง N มีน้อย

• จุลินทรีย์สลายอินทรียวัตถุทำงานแย่

8. ปัญหาการใส่ปุ๋ย

• ต้องใส่บ่อย แต่ใส่ทีละน้อย เพราะดินอุ้มไม่ได้

• การให้ปุ๋ยแบบพ่นทางใบหรือน้ำหมักอินทรีย์ช่วยแก้ระยะสั้น

แนวทางแก้ไข

1. ปรับปรุง pH

• ใส่ ปูนขาว / โดโลไมท์ ค่อย ๆ ปรับ (อย่าใส่ครั้งเดียวมากเกินไป)

2. เพิ่มอินทรียวัตถุ

• ปุ๋ยคอกเก่า ปุ๋ยหมัก แกลบดิบ แกลบดำ ปุ๋ยพืชสด เพิ่ม CEC

• ฮิวมิคแอซิด ช่วยอุ้มธาตุอาหาร

3. การใส่ปุ๋ยเคมี

• ใช้น้อยแต่บ่อย ลดการสูญเสีย

• ใช้ปุ๋ยเชิงซ้อนละลายช้า (slow release)

4. เสริมด้วยปุ๋ยทางใบ

• เร่งด่วนช่วยให้มะนาวได้รับธาตุทันที

15 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร