สารในเปลือกเงาะ
เปลือกเงาะ (โดยเฉพาะเปลือกพันธุ์โรงเรียน) ถือเป็นวัสดุธรรมชาติที่อุดมด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลายชนิด โดยเฉพาะ สารต้านจุลินทรีย์และสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งมีประโยชน์ทั้งทาง ยา, การแปรรูป, การใช้ในพืชสวน และเกษตรอินทรีย์
สารสำคัญในเปลือกเงาะ
กลุ่มสาร | คุณสมบัติหลัก | ผลต่อพืชหรือการเกษตร |
---|---|---|
แทนนิน (Tannins) | ฝาดสมาน ต้านแบคทีเรียและเชื้อรา | ป้องกันโรคพืช เช่น แผลใบ ใบติด |
ฟีนอลิก (Phenolic compounds) | ต้านอนุมูลอิสระ ต้านจุลชีพ | เสริมภูมิคุ้มกันพืช |
ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) | ป้องกันการอักเสบ ต้านเชื้อรา | ลดอาการเน่า โคนเน่ารากเน่า |
แอนโทไซยานิน (Anthocyanins) | สีแดง-ม่วง ต้านอนุมูลอิสระสูง | ยับยั้งจุลินทรีย์ ปรับภูมิคุ้มกัน |
สรรพคุณเด่นของเปลือกเงาะ
1. ยับยั้งเชื้อราและแบคทีเรีย
• งานวิจัยพบว่าสารสกัดเปลือกเงาะสามารถต้านเชื้อรา Fusarium, Colletotrichum, Rhizoctonia
• มีฤทธิ์ใกล้เคียงกับยาฆ่าเชื้อระดับกลางบางชนิด
2. สมานแผลพืช / ยับยั้งโรคทางใบ
• แทนนินและฟีนอลช่วยให้ใบพืชแห้งเร็ว ปิดแผล
• ป้องกันการเข้าทำลายซ้ำของโรค เช่น ใบจุด ใบติด
3. ใช้ทำสารจับใบธรรมชาติ
• เมื่อนำเปลือกเงาะมาหมัก ได้สารเหนียวติดใบดี
• ไม่มีสารพิษตกค้าง เหมาะกับพืชอินทรีย์
วิธีทำ "น้ำหมักเปลือกเงาะ" ไล่เชื้อรา/เสริมภูมิต้านทานพืช
วัตถุดิบ:
• เปลือกเงาะสับ 1 กก.
• กากน้ำตาล 200 มล.
• น้ำสะอาด 5 ลิตร
• จุลินทรีย์ EM หรือหน่อกล้วยหมัก 100 มล.
วิธีทำ:
• สับเปลือกเงาะเป็นชิ้นเล็ก ใส่ภาชนะหมัก
• เติมกากน้ำตาล น้ำ และจุลินทรีย์ คนให้เข้ากัน
• ปิดฝาหลวม ๆ หมักไว้ 14–20 วัน
• กรองเอาน้ำหมักเก็บไว้ใช้
วิธีใช้:
• ผสมน้ำ 1:50 หรือ 1:100 ฉีดพ่นทุก 7–10 วัน
• ใช้พ่นทางใบ – ใต้ใบ โดยเฉพาะช่วงฝนตกชุก
เสริม:
• เปลือกเงาะ นำมาอบแห้งบดเป็นผง แล้วผสมปุ๋ยหมักได้ ช่วยเสริมจุลินทรีย์ในดิน
• ใช้เปลือกเงาะร่วมกับสมุนไพรอื่น เช่น กระเทียม ขมิ้นดีปลี จะเสริมฤทธิ์กันได้ดี
36 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร