การปลูกต้นมะนาวแบบพุ่มเตี้ย

การปลูกต้นมะนาวแบบ พุ่มเตี้ย (Low canopy pruning) เป็นเทคนิคการจัดการทรงพุ่มให้ต้นมะนาว เตี้ย กิ่งไม่สูงเกินเอวหรือหัวเข่า เพื่อให้ดูแลง่าย เก็บผลสะดวก และควบคุมการออกดอก–ติดผลได้ดี โดยนิยมมากในระบบสวนขนาดเล็กถึงกลาง และสวนที่ต้องการทำมะนาวนอกฤดูแบบควบคุม

ข้อดีของการปลูกต้นมะนาวแบบพุ่มเตี้ย

1. ดูแลง่าย – ตัดแต่งกิ่ง พ่นยา เก็บผล สะดวก ไม่ต้องปีน

2. แสงแดดส่องถึงทุกส่วน – ลดโรคแมลง เช่น หนอนชอนใบ ไรขาว

3. แตกยอดไว – เพราะยอดอยู่ใกล้รากและระบบน้ำ

4. เพิ่มปริมาณยอดอ่อน – กระตุ้นให้สะสมอาหารและออกดอกง่าย

5. เหมาะสำหรับปลูกในวงบ่อ / ถุง / แปลงระยะชิด

ลักษณะของต้นมะนาวพุ่มเตี้ยที่ดี

• ความสูงต้น ไม่เกิน 60–80 ซม.

• มีกิ่งแขนงหลัก ไม่เกิน 3–5 กิ่ง กระจายรอบต้น

• ทรงพุ่มแผ่กว้างคล้ายโดมเตี้ย ๆ

• กิ่งหลักไม่ตั้งตรงมาก → ช่วยพยุงผลไม่ให้กิ่งหัก

เทคนิคการสร้างพุ่มเตี้ย

1. เริ่มตั้งแต่ปลูก

• ปลูกกล้าให้ลึกพอดี ไม่ให้ยอดสูงเกินไป

• เมื่อสูงถึง 30–40 ซม. → ตัดยอดทิ้ง เพื่อกระตุ้นแตกกิ่งข้าง

2. คัดเลือกกิ่งหลัก

• เว้นไว้ 3–5 กิ่งที่สมบูรณ์ที่สุด

• ตัดกิ่งที่แคบ กิ่งในทรงพุ่ม หรือกิ่งไขว้กันออก

3. ตัดแต่งสม่ำเสมอทุก 2–3 เดือน

• ตัดยอดที่สูงเกินเพื่อรักษาความเตี้ย

• ตัดกิ่งแซมหรือกิ่งที่แทงขึ้นฟ้า

• กระตุ้นให้ต้น “แตกยอดใหม่” ที่ใกล้พื้นดิน

เหมาะกับระบบให้น้ำแบบใด?

• มินิสปริงเกอร์หรือน้ำหยด ใกล้โคนต้น → รากดูดน้ำดี

• พุ่มเตี้ยช่วยให้ความชื้นคงตัวใต้ใบ

• ควรคลุมโคนด้วยฟางแห้งหรือแกลบดำ รักษาความชื้น

ปลูกพุ่มเตี้ยในอะไรได้บ้าง?

ภาชนะ ขนาดแนะนำ ความเหมาะสม
วงบ่อซีเมนต์ Ø 80–100 ซม. นิยมมาก ควบคุมน้ำดี
ถุงดำใหญ่ 18–24 นิ้ว เคลื่อนย้ายง่าย เหมาะกับพื้นที่แคบ
แปลงปลูกดิน ระยะชิด 2×2 เมตร สำหรับสวนระบบแน่น

ข้อควรระวัง

• อย่าปล่อยให้กิ่งยืดยาว → ต้นจะสูงและพุ่มจะเสีย

• หากแตกยอดน้อย ควรบำรุงด้วยน้ำหมักหน่อกล้วย + ฮอร์โมนไข่

• ระบบรากต้องแข็งแรง → ต้นเตี้ยแต่ให้ผลมากได้

ตัวอย่างแนวทางดูแลต้นพุ่มเตี้ย (อายุ 3–6 เดือน)

อายุ การจัดการ
เดือนที่ 1–2 ตัดยอดครั้งแรก → แตกกิ่งข้าง
เดือนที่ 3–4 คัดกิ่งหลัก, ตัดกิ่งแซม
เดือนที่ 5–6 เสริมด้วยแคลเซียม-โบรอน, ตัดยอดสูง
หลัง 6 เดือน พุ่มเริ่มนิ่ง บำรุงราก–สะสมอาหารเตรียมเร่งดอก

23 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร