ปรับสมดุลดิน
การปรับสมดุลดิน คือกระบวนการทำให้ดินมีความเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช ทั้งในด้านโครงสร้าง เคมี และชีวภาพ เพื่อให้พืชดูดซึมอาหารได้ดี ไม่สะสมสารพิษ และมีจุลินทรีย์ดีคอยช่วยพยุงระบบรากให้แข็งแรง
ดินสมดุลคืออะไร?
ดินที่เหมาะสมควรมีลักษณะ:
• ร่วนซุย อุ้มน้ำแต่ไม่แฉะ
• มี pH 5.5–7.0 (เหมาะกับมะนาวและพืชทั่วไป)
• มีจุลินทรีย์ดีอาศัยอยู่
• มีธาตุอาหารครบถ้วน ทั้งหลัก (NPK) และรอง/เสริม (Ca, Mg, S, Zn ฯลฯ)
ปัญหาดินไม่สมดุลที่พบบ่อย
| ปัญหา | ผลที่เกิดกับพืช |
|---|---|
| ดินแน่น แข็งทึบ | รากไม่เดิน น้ำไม่ซึม แฉะง่าย |
| ดินเปรี้ยวจัด (pH < 5.5) | พืชไม่กินปุ๋ย ใบเหลือง โตช้า |
| ดินด่างจัด (pH > 7.5) | ธาตุเหล็ก-สังกะสีถูกตรึง ใบซีด |
| ดินเค็ม | รากไหม้ ใบไหม้ ใบไหม้จากขอบ |
| ขาดอินทรียวัตถุ | ดินตาย แข็ง ไม่มีจุลินทรีย์ |
| จุลินทรีย์เสียสะสม | โรคพืชรากเน่า เหี่ยว ตายพราย |
แนวทางปรับสมดุลดิน
1. เติมอินทรียวัตถุ
• เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก มูลสัตว์แห้ง ใบไม้หมัก แกลบดำ
• ช่วยให้ดินร่วนซุยและเพิ่มจุลินทรีย์ดี
2. ใช้ชีวภัณฑ์/จุลินทรีย์
• เช่น ไตรโคเดอร์มา, บาซิลลัส, บิวเวอเรีย, น้ำหมักชีวภาพ
• ควบคุมเชื้อราร้าย ย่อยอินทรียวัตถุ เร่งราก
3. ปรับ pH ดิน
• ดินเปรี้ยว → ใส่ปูนโดโลไมต์หรือปูนขาว 200–500 กก./ไร่ (แล้วแต่สภาพดิน)
• ดินด่าง → เติมอินทรียวัตถุ เปลือกถั่ว น้ำหมัก EM ช่วยลดค่าด่างได้เล็กน้อย
4. ใช้พืชบำรุงดิน (ปอเทือง, ถั่วพร้า, ถั่วเขียว ฯลฯ)
• ไถกลบหลังออกดอก จะเพิ่มอินทรียวัตถุและไนโตรเจนในดิน
5. พักแปลง/เว้นรอบปลูก
• ปล่อยให้แปลงได้ระบายออกซิเจน สลายพิษ
• ฉีดน้ำหมักชีวภาพลงดินช่วงพัก เพื่อฟื้นจุลินทรีย์
สูตรน้ำหมักปรับสมดุลดิน (ใช้ง่าย)
วัตถุดิบ: น้ำหมักชีวภาพ (เช่น น้ำหมักหน่อไม้, กล้วย, ปลา) 200 ซีซี + น้ำ 20 ลิตร
วิธีใช้: ราดโคนต้น/แปลง ทุก 7–15 วัน
ประโยชน์: ช่วยย่อยปุ๋ยคอก, เพิ่มจุลินทรีย์, ฟื้นโครงสร้างดิน
8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร