สาเหตุที่ มะนาวมักเป็นโรคระบาดในช่วงฤดูฝน มีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับ ความชื้นสูง ฝนตกบ่อย และ สภาพแวดล้อมที่เหมาะต่อการเจริญของเชื้อโรค ซึ่งทำให้พืชอ่อนแอและติดโรคได้ง่าย โดยเฉพาะเชื้อราและแบคทีเรียที่ระบาดรวดเร็ว

สาเหตุหลักของโรคระบาดในมะนาวช่วงฤดูฝน

1. ความชื้นในอากาศสูง

• ทำให้เชื้อราหลายชนิด เช่น ไฟทอปธอรา (Phytophthora) และ ราแอนแทรคโนส (Colletotrichum) เจริญเติบโตได้ดี

• ความชื้นยังช่วยให้ สปอร์ของเชื้อราแพร่กระจายได้ไกล ผ่านลมและน้ำกระเด็น

2. ฝนตกหนัก–ต่อเนื่อง

• ดินชื้นจัดหรือมีน้ำขัง ทำให้รากขาดอากาศ รากเน่า ต้นโทรม → เสี่ยงต่อโรคมากขึ้น

• ฝนกระแทกใบผล → เกิดแผลเล็ก ๆ ที่เปิดทางให้เชื้อโรคเข้าทำลาย

3. การสะสมเชื้อในสวน

• ใบ/ผลที่ร่วงไม่เก็บ → เป็นแหล่งเพาะเชื้อ

• น้ำฝนพาเชื้อจากต้นหนึ่งไปสู่อีกต้น

• หากไม่ได้พ่นสารป้องกันเชื้อราหรือใช้ชีวภัณฑ์อย่างสม่ำเสมอ → โรคระบาดได้เร็ว

4. พืชอ่อนแอจากสภาพอากาศแปรปรวน

• ฝนสลับแดด หรือฝนทิ้งช่วง → มะนาวเครียด พลังงานในการป้องกันโรคลดลง

• ระบบรากอาจหยุดทำงานชั่วคราว → ดูดอาหารไม่ดี → พืชโทรม

โรคมะนาวที่ระบาดหนักช่วงฤดูฝน

วิธีป้องกันและดูแลมะนาวช่วงฤดูฝน

1. จัดระบบระบายน้ำดี รอบแปลงหรือกระถาง

2. งดให้น้ำเสริม ในวันที่ฝนตกชุก

3. ตัดแต่งกิ่งโปร่ง ลดความอับชื้น

4. พ่นชีวภัณฑ์ป้องกันโรค เช่น

• ไตรโคเดอร์มา (ป้องกันเชื้อรา)

• บาซิลลัส ซับทิลิส (ยับยั้งแบคทีเรีย)

• น้ำหมักสมุนไพรไล่รา/เพลี้ย

5. ใส่ปุ๋ยอินทรีย์หรือจุลินทรีย์ปรับสภาพดิน เสริมภูมิคุ้มกันต้นไม้

191 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร