การสังเกตสีของดิน
การสังเกต "สีของดิน" เป็นวิธีพื้นบ้านที่ง่ายและแม่นยำในการประเมินสุขภาพของดินและระบบนิเวศใต้ดิน เพราะ สีของดินสะท้อนถึงอินทรียวัตถุ, สภาพความชื้น, การระบายน้ำ, และจุลินทรีย์ในดิน ได้อย่างชัดเจน
ความหมายของ "สีดิน" แต่ละประเภท
สีดิน | ความหมาย | สภาพดิน |
---|---|---|
ดำเข้ม (ดำชื้น) | ดินมีอินทรียวัตถุสูง, อุดมสมบูรณ์, มีจุลินทรีย์มาก | ดีเยี่ยม, เหมาะปลูกทุกชนิด |
น้ำตาลเข้ม | ดินดี มีอินทรียวัตถุปานกลาง, การระบายน้ำดี | เหมาะกับไม้ผล, พืชสวน |
น้ำตาลอ่อน-แดงอิฐ | อินทรียวัตถุน้อย, มีธาตุเหล็กออกไซด์สูง | ดินแข็ง, ร้อน, อุ้มน้ำได้น้อย |
สีเทา/เขียวหม่น | ดินแฉะ, ขาดอากาศ, จุลินทรีย์ลดลง | ควรปรับปรุงระบายน้ำ |
สีเหลือง/น้ำตาลซีด | ดินขาดอินทรียวัตถุ, จุลินทรีย์น้อย | ดินเสื่อม ต้องฟื้นฟู |
สีขาวปนเทา/ด่าง | อาจมีเกลือหรือตะกอนเคมีสะสม | ไม่เหมาะปลูก ควรปรับดิน |
สีดำคล้ำ มีจุดขาว หรือกลิ่นเหม็น | ดินเน่า, มีแก๊ส H₂S, ขาดอากาศ | อันตรายกับรากพืช |
วิธีสังเกตสีดินด้วยตนเอง
• ขุดลึกประมาณ 20–30 ซม. (ชั้นรากพืช)
• สังเกต สี-กลิ่น-เนื้อสัมผัส ของดินในมือ
• ทดสอบความชื้น: บีบดินดูว่าเกาะกันไหม แตกง่ายไหม
• หากมี ไส้เดือน, รากฝอย, กลิ่นหอมดิน → ดินดี
สัญญาณ "ดินมีชีวิต"
• สีดำหรือดำปนเทา (โดยเฉพาะตอนชื้น)
• มีกลิ่นดินสด ไม่เหม็น
• มีไส้เดือนหรือด้วงในดิน
• ดินร่วนซุย ไม่แข็งแน่น
• พืชโตดี แตกใบเขียวสม่ำเสมอ
หากดิน “สีซีด แข็ง หรือเหม็น”
ปัญหา | แนวทางแก้ |
---|---|
ดินซีด เหลือง น้ำตาลอ่อน | เติมปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก คลุมดิน รดน้ำหมักจุลินทรีย์ |
ดินเทาเขียว/แฉะ | พรวนดิน ระบายน้ำ ปลูกพืชคลุมดิน |
ดินมีจุดขาว กลิ่นเหม็น | หยุดใส่ปุ๋ยเคมีหนัก, เติมจุลินทรีย์, ทำปุ๋ยหมักในแปลง |
ดินแน่นแข็ง | ปลูกพืชพรวนดิน เช่น ปอเทือง ถั่วพร้า หรือใส่ปุ๋ยพืชสด |
เสริม: การทดสอบดินง่าย ๆ
บีบดินแล้วเปิดดู
• ถ้าเกาะกันแต่แตกง่าย → ดินดี
• ถ้าแข็งจับตัวหนึบ → ดินเหนียว อาจชื้นเกินไป
• ถ้าร่วนหล่นเร็ว → ดินทราย อินทรียวัตถุน้อย
ใส่น้ำส้มสายชูลงดิน
• ถ้ามีฟอง → ดินเป็นด่าง
• ไม่เกิดฟอง → ดินเป็นกรดหรือกลาง
29 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร